Tôi từng đặt nhiều kỳ vọng vào thế hệ công cụ chỉnh sửa ảnh bằng trí tuệ nhân tạo mới. Tôi muốn làm sống lại ký ức về người đã mất.

Ông nội tôi, vốn được gia đình gọi là “James Dean Okinawa” nhờ vẻ ngoài điển trai, chỉ để lại vài tấm ảnh đen trắng mờ nhòe. Tôi hy vọng AI có thể khôi phục những tấm ảnh này.

Thế hệ công cụ AI trước đây chủ yếu là mô hình văn bản tạo ảnh, ví dụ nhập “mèo mướp trong vũ trụ” rồi nhận lại một bức ảnh siêu thực. Nhưng loạt cập nhật gần đây đã nâng cao khả năng chỉnh sửa ảnh có sẵn mà không biến chủ thể thành những phiên bản méo mó, kỳ dị.

Đột phá thực sự với người tiêu dùng có thể không nằm ở chatbot, mà ở những công cụ biến đổi các bức ảnh gắn bó nhất. Từ sửa ảnh hỏng, thêm người thân vắng mặt trong bữa tiệc, đến thay đổi sản phẩm trong ảnh quảng cáo.

Tôi được thử sớm công cụ “chỉnh sửa tham chiếu” của Vidu, nền tảng thuộc Shengshu Technology, khởi nguồn từ Đại học Thanh Hoa. Tuy nhiên, nó thất bại khi khôi phục ảnh ông nội tôi, làm méo chữ nền và thay đổi cả gương mặt. Dù vậy, mức độ dễ sử dụng khiến tôi bất ngờ: Chỉ vài giây tôi đã tạo ảnh Tổng thống Donald Trump cầm búp bê Labubu lấp lánh. Công cụ này cho phép dùng tối đa 7 ảnh tham chiếu và độ trễ rất thấp.

Cạnh tranh đang nóng lên: Google tung bản cập nhật “nano banana” cho Gemini, Alibaba mở rộng Qwen, còn ByteDance ra mắt tính năng mới trên Doubao. Trong thử nghiệm cá nhân, chính mô hình của Alibaba cho kết quả khôi phục ảnh tốt nhất.

Nhu cầu người dùng là thật. Gần một nửa trong số 50 ứng dụng AI tạo sinh hàng đầu (theo xếp hạng của Andreessen Horowitz) là nền tảng chỉnh sửa ảnh hoặc video. Tiềm năng doanh thu cũng hấp dẫn: Kuaishou kỳ vọng Kling, trình chỉnh sửa video AI, sẽ gấp đôi mục tiêu doanh thu năm đầu.

Với các nền tảng công nghệ Trung Quốc, chỉnh sửa ảnh có thể trở thành “ứng dụng sát thủ”, mở ra con đường nhanh nhất để kiếm tiền.

Song rủi ro cũng lớn. Nếu như trước đây, hình ảnh AI thường dễ lộ sơ hở như thừa ngón tay, thì giờ đây việc giả mạo đã tinh vi hơn nhiều, đe dọa niềm tin vào truyền thông số, kể cả với hình ảnh trẻ em.

Trung Quốc đang đi trước khi yêu cầu gắn nhãn rõ ràng với mọi nội dung AI. Tuy nhiên, việc thực thi trên toàn cầu vẫn bỏ ngỏ. Các chính phủ và công ty công nghệ cần áp dụng biện pháp bảo vệ mạnh mẽ hơn, đặc biệt với nội dung chính trị gây hiểu lầm.

Các nền tảng AI đa phương thức với sức hút tiêu dùng đang nổi lên như động lực doanh thu hứa hẹn, nhưng khả năng sinh lợi sẽ phụ thuộc không chỉ vào đổi mới sản phẩm mà còn vào quy định và niềm tin.

Đáng tiếc, ảnh “James Dean Okinawa” của tôi chưa thể được khôi phục. Nhưng AI đã chứng minh rằng nó có thể bóp méo hiện tại dễ dàng hơn bao giờ hết.