Trong khi các doanh nghiệp trên khắp nước Mỹ vật lộn để tìm nhân viên, chuỗi cà phê Bitty & Beau’s cho biết tỉ lệ lao động thôi việc của họ gần bằng 0 và hàng chồng đơn ứng tuyển mỗi khi chuẩn bị mở cửa hàng mới. Nguyên do công ty chủ yếu tuyển người thuộc nhóm có tỉ lệ thất nghiệp trên 80%: người khiếm khuyết về trí tuệ và thể chất. “Ở cộng đồng nào cũng có lực lượng lao động thuộc nhóm kém may mắn chưa được khai thác,” bà Amy Wright, người cùng chồng, ông Ben Wright, sáng lập nên Bitty & Beau’s từ sáu năm trước, cho biết. “Hầu hết nhân viên của chúng tôi trước đây chưa từng có việc làm,” bà nói.

Gần 90% trong số hơn 350 nhân viên tại 11 quán cà phê Bitty & Beau’s là người khiếm khuyết. Họ làm mọi việc, từ pha chế đến hỗ trợ hoạch định chiến lược. Từ chối chia sẻ thông tin cụ thể, vợ chồng nhà Wright cho biết, Bitty & Beau’s vừa phát triển nhanh vừa mang lại lợi nhuận - thành tích không dễ trong lĩnh vực do các thương hiệu lớn như Starbucks, Dunkin’ và Peet’s thống trị. “Chúng tôi đang cố gắng thay đổi cách suy nghĩ của mọi người đối với những người kém may mắn từ thiện nguyện sang cùng phát triển,” Ben Wright nói: “Doanh nghiệp có thể vừa làm ra lợi nhuận vừa tuyển dụng người khiếm khuyết.”

Cặp đôi này có được nguồn động lực để xây dựng chuỗi Bitty & Beau’s sau khi hai trong số bốn người con (con trai Beau, 17 tuổi và con gái Bitty, 12 tuổi) ra đời với hội chứng Down. Mặc dù cả hai không có kinh nghiệm điều hành cửa hàng cà phê hay bất kỳ loại hình dịch vụ khách sạn hoặc bán lẻ nào khác - họ gặp nhau khi còn là diễn viên ở New York, sau đó Ben chuyển sang lĩnh vực tài chính còn Amy tập trung hoàn toàn cho gia đình - họ quyết định mở cửa hàng đầu tiên sau khi chuyển đến thành phố Wilmington, bang North Carolina. Nhà Wright cũng cân nhắc sáng kiến thành lập tổ chức phi lợi nhuận để giúp đỡ người khiếm khuyết, nhưng họ muốn Bitty & Beau’s trở thành doanh nghiệp tạo ra lợi nhuận, bảo đảm tồn tại lâu dài. “Nếu thế giới phi lợi nhuận có thể giải quyết được vấn đề này,” Amy nói: “Nhiệm vụ đáng lẽ đã hoàn thành rồi.”

Silvia Bonaccio, giáo sư tâm lý học của trường Quản lý Telfer thuộc đại học Ottawa, cho rằng các doanh nghiệp như Bitty & Beau’s có thể nắm giữ vai trò dẫn dắt quan trọng. Một số người ủng hộ việc làm cho người khiếm khuyết nói rằng sẽ tốt hơn nếu tất cả các loại hình doanh nghiệp đều thuê nhân viên là đối tượng này, thay vì áp dụng ở một số loại hình như quán cà phê, nhưng điều này không xảy ra. Do vậy, cách Bitty & Beau’s chứng minh được những gì người khiếm khuyết có thể mang lại là quan trọng, theo giáo sư Bonaccio. Bà nói: “Chủ doanh nghiệp tiếp tục bỏ qua một nguồn nhân tài đáng kể. Bitty & Beau’s có thể là nhân tố thúc đẩy sự thay đổi.”

Năm 2020, Bitty & Beau’s chuyển sang mô hình nhượng quyền. Nếu chỉ dựa vào bản thân mình, mỗi năm vợ chồng Wright chỉ có thể mở thêm một quán, trong khi nhu cầu người dân khắp nước Mỹ cần một quán ở thị trấn của mình. Công ty cho biết họ đang trên đà mở rộng đến 27 địa điểm ở hơn một chục năm trong năm tới, và trong vòng một thập kỷ, nhà Wright đặt mục tiêu có ít nhất một tiệm trên tất cả 50 bang nước Mỹ.

Chi phí mở một tiệm cà phê dao động từ 350 ngàn đến 700 ngàn đô la Mỹ, bao gồm phí nhượng quyền 40 ngàn đô la Mỹ (tương đương với mức phí của các chuỗi thức ăn nhanh lớn). Đổi lại, bên nhận nhượng quyền được quyền sử dụng thương hiệu, nhận đào tạo và hướng dẫn chi tiết về trang trí nội thất và cách thức vận hành cửa tiệm. Vợ chồng Wright cho biết, với số lượng yêu cầu mà họ nhận được, phần lớn công việc của họ bây giờ là xem xét các đối tác nhận nhượng quyền tiềm năng để đảm bảo họ đi vào kinh doanh với mục đích đúng đắn và sẽ tuân thủ các quy tắc điều hành của chuỗi. Amy nói: “Chúng tôi từ chối nhiều hơn là đồng ý.”

Ở cửa hàng mới mở gần đây ở thành phố Bethlehem, Pennsylvania, có một bức tường treo đầy quần áo, khăn tắm biển, ly cốc và các mặt hàng khác mang thông điệp nâng cao nhận thức như “hoàn toàn hòa nhập” và “tàn nhưng không phế”. Ngay cả mật khẩu WiFi - “abletowork” (có khả năng làm việc) - cũng ghi nhận sứ mệnh của chuỗi cà phê là cung cấp việc làm cho người khuyết tật. Mỗi tách cà phê, chiếc bánh ngọt và sản phẩm được bán đi kèm với một lời cảm ơn viết tay.

Vợ chồng Wright mong muốn tạo ra một môi trường làm việc vui vẻ và sôi động, giúp khách hàng nhìn nhận người khuyết tật qua một lăng kính mới. Nhân viên được khuyến khích thỉnh thoảng tham gia tiệc khiêu vũ ngẫu hứng hoặc nối đuôi nhau nhảy điệu conga - những nỗ lực khiến khách ghé thăm cửa hàng nhớ mãi. Và bằng cách tạo ra việc làm, bắt đầu từ mức lương tối thiểu rồi tăng dần, cùng nhiều phúc lợi, Amy nói rằng công ty hoạt động như “một phong trào nhân quyền dưới danh nghĩa quán cà phê.” 

Bitty & Beau’s đang tìm cách củng cố mối quan hệ với các tập đoàn có ảnh hưởng lớn ở Mỹ để giúp công ty phát triển và truyền bá thông điệp hòa nhập cho người khiếm khuyết. Công ty nghiên cứu thuốc PPD và nhà cung cấp phần mềm tài chính nCino đều đã mở cửa hàng Bitty & Beau’s tại các tòa nhà văn phòng ở Wilmington, trong khi nhiều đối tác doanh nghiệp khác đang trong quá trình hợp tác. “Nếu tất cả công ty chỉ cần cam kết thuê một người khiếm khuyết, không chỉ văn hóa công ty sẽ thay đổi theo chiều hướng tốt hơn, mà những người kém may mắn ở nơi làm việc sẽ bắt đầu trở thành quy định, thay vì là ngoại lệ,” bà Amy cho biết.