Tổng Bí thư Việt Nam Tô Lâm đang chuẩn bị chuyến thăm Mỹ trong vài tuần tới, trong bối cảnh hai bên tìm cách đạt được một thỏa thuận thương mại trước khi mức thuế mới của Tổng thống Mỹ Donald Trump chính thức có hiệu lực.

Theo các nguồn tin, ông Tô Lâm dự kiến sẽ gặp Tổng thống Trump để thúc đẩy việc hoàn tất thỏa thuận. Các nguồn này yêu cầu giấu tên vì chuyến đi chưa được công bố chính thức. Thời điểm cụ thể vẫn chưa được xác định, nhưng công tác chuẩn bị đang được tiến hành để ông có thể có mặt tại Mỹ trong thời gian tới.

Dự kiến, ông Tô Lâm sẽ dẫn đầu một đoàn quan chức và doanh nghiệp Việt Nam, trong bối cảnh Hà Nội muốn thúc đẩy các thỏa thuận mua thêm hàng hóa Mỹ nhằm giảm thặng dư thương mại với Washington.

Tại cuộc họp báo thường kỳ hôm thứ Năm, khi được hỏi về chuyến thăm, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng cho biết bà chưa nhận được thông tin nào liên quan. Nhà Trắng từ chối bình luận.

Bloomberg News trước đó đưa tin hai bên đang tiến gần đến một khuôn khổ thỏa thuận, trong đó Việt Nam đề xuất mức thuế từ 20 đến 25%. Phía Mỹ yêu cầu Hà Nội tăng cường kiểm soát hoạt động trung chuyển hàng hóa có nguồn gốc từ Trung Quốc và dỡ bỏ các rào cản phi thuế quan.

Bộ Công thương Việt Nam cho biết hai bên đã tổ chức thêm một cuộc đàm phán trực tuyến vào ngày thứ Năm, với sự tham dự của Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick và Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer. Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nói với các quan chức Mỹ rằng Việt Nam mong muốn “xây dựng các quy định thực chất và hài hòa” với Mỹ để ngăn chặn tình trạng gian lận xuất khẩu. Ông cũng hoan nghênh các đề xuất của ông Lutnick và ông Greer nhằm thúc đẩy quá trình đàm phán, theo thông cáo của bộ.

Trong nhiều tuần qua, Việt Nam đã tích cực triển khai các hoạt động ngoại giao thương mại sau khi ông Trump áp mức thuế được gọi là "thuế đối ứng" 46% với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam. Sau đó, ông tạm hoãn hiệu lực của mức thuế đến ngày 9.7 và tạm thời áp mức thuế 10% để tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán.

Gần đây, nhiều quan chức cấp cao của Việt Nam đã đến Mỹ để vận động và tìm kiếm sự ủng hộ. Bộ trưởng Nông nghiệp đã đạt được các thỏa thuận sơ bộ trị giá 3 tỉ đô la Mỹ trong chuyến công du qua một số bang. Bộ trưởng Công thương đã gặp đại diện các tập đoàn lớn như Nike, Gap và Walmart nhằm thuyết phục các doanh nghiệp này ủng hộ tiến trình đàm phán.

Việt Nam hiện là trung tâm sản xuất quan trọng của các tập đoàn này, vốn dựa vào các nhà máy tại Việt Nam để sản xuất nhiều mặt hàng từ áo phông, quần jeans đến giày bóng rổ. Trước căng thẳng thương mại Mỹ – Trung, nhiều thương hiệu lớn đã chuyển hoạt động sản xuất sang Việt Nam, góp phần biến quốc gia Đông Nam Á này thành một trong những trung tâm sản xuất lớn nhất thế giới.

Tuy nhiên, mối quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc — đối tác thương mại song phương lớn nhất của Việt Nam — lại là một điểm gây tranh cãi trong quá trình đàm phán. Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump từng phát động chiến dịch kinh tế nhằm vào Bắc Kinh. Quá trình dịch chuyển hoạt động sản xuất sang Việt Nam khi đó đã góp phần tạo nên thặng dư thương mại khổng lồ với Mỹ, một điều mà ông luôn chỉ trích gay gắt.

— Với sự hỗ trợ của Nguyễn Xuân  và Akayla Gardner