Một công ty khởi nghiệp Trung Quốc đã mở phòng khám đầu tiên trên thế giới tại Saudi Arabia, nơi trí tuệ nhân tạo (AI) đảm nhận vai trò chẩn đoán bệnh, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc sử dụng AI thay thế bác sĩ con người trong chăm sóc sức khỏe ban đầu.

Synyi AI, công ty công nghệ y tế có trụ sở tại Thượng Hải, đã ra mắt chương trình thử nghiệm này tại Al-Ahsa, miền đông Saudi Arabia, vào tháng 4. Dự án được triển khai với sự hợp tác của tập đoàn Y tế Almoosa của nước này. Trong dự án thử nghiệm, một bác sĩ ảo AI tên là “Dr. Hua” sẽ tự chẩn đoán và kê đơn cho bệnh nhân thông qua các tương tác và câu hỏi giống như bác sĩ thật.

Khi bệnh nhân đến phòng khám, họ sẽ mô tả triệu chứng của mình qua một máy tính bảng cho Dr. Hua. AI này sẽ đặt thêm câu hỏi, phân tích dữ liệu và hình ảnh được thu thập bởi trợ lý con người, như điện tâm đồ và X-quang. Sau khi kết thúc buổi tư vấn, Dr. Hua sẽ đưa ra kế hoạch điều trị, sau đó bác sĩ người thật sẽ xem xét và ký duyệt mà không cần trực tiếp gặp bệnh nhân. Bác sĩ cũng sẽ có mặt để xử lý các tình huống khẩn cấp mà AI không thể giải quyết.

Theo Synyi AI, trong giai đoạn thử nghiệm trước đây, công nghệ này có tỉ lệ sai sót dưới 0,3%.

“Trước đây, AI chỉ đóng vai trò hỗ trợ bác sĩ, nhưng giờ chúng tôi đang tiến thêm một bước quan trọng khi để AI trực tiếp chẩn đoán và điều trị bệnh nhân,” Zhang Shaodian, giám đốc điều hành Synyi AI, phát biểu trong một cuộc phỏng vấn.

Đến nay, một vài chục bệnh nhân đã sử dụng dịch vụ này miễn phí, dưới sự giám sát của bác sĩ thật do dự án vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm. Chương trình hiện đang thu thập dữ liệu chẩn đoán từ AI và sẽ gửi lên cơ quan chức năng của Saudi Arabia để phê duyệt trước khi chính thức triển khai thương mại. Zhang cho biết ông tin rằng rằng dự án sẽ được cấp phép trong vòng 18 tháng tới.

Tuy nhiên, giới chuyên môn vẫn hoài nghi về khả năng AI có thể hoàn toàn thay thế bác sĩ con người trong thời gian ngắn.

“Nhiều dự án đã cố gắng phát triển bác sĩ AI có khả năng tương tác trực tiếp với bệnh nhân, nhưng ngay cả những dự án tốt nhất hiện nay cũng chưa đạt đến trình độ của bác sĩ thực thụ,” Ngiam Kee Yuan, cố vấn cao cấp tại bệnh viện đại học Quốc gia Singapore, nhận định. “Tôi vẫn rất hoài nghi.”

Hiện tại, dịch vụ của Dr. Hua chỉ giới hạn trong việc điều trị các bệnh về đường hô hấp, bao gồm khoảng 30 bệnh như hen suyễn và viêm họng. Công ty dự kiến sẽ mở rộng danh sách lên 50 bệnh, bao gồm các bệnh về đường hô hấp, tiêu hóa và da liễu trong năm tới. Synyi AI cũng đang hợp tác với các bệnh viện khác tại Saudi Arabia để mở thêm phòng khám tương tự trong vài tháng tới.

Synyi AI chỉ là một trong số nhiều công ty y tế Trung Quốc đang mở rộng sang khu vực Trung Đông để hoàn thiện công nghệ của mình, hướng đến việc ứng dụng trên phạm vi toàn cầu. Tập đoàn Dược phẩm Shanghai Fosun đã ký hợp tác với tập đoàn Fakeeh Care của Saudi Arabia vào đầu năm nay để phát triển liệu pháp tế bào và gene cũng như chẩn đoán từ xa. XtalPi, một công ty Trung Quốc ứng dụng AI trong nghiên cứu và phát triển thuốc, đang xây dựng phòng thí nghiệm robot tại UAE.

AI được áp dụng rộng rãi trong các dịch vụ tư vấn y tế trực tuyến của một số công ty chăm sóc sức khỏe hàng đầu Trung Quốc, nhưng chủ yếu vẫn chỉ đóng vai trò hỗ trợ. Một số công ty Trung Quốc đang phát triển các công cụ AI tương tự như ChatGPT để tự động hóa việc tư vấn y tế, nhưng chưa có công cụ nào được đưa vào sử dụng rộng rãi. Chẳng hạn như Medlinker, một nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe trực tuyến của Trung Quốc, ra mắt bác sĩ AI có tên MedGPT, khẳng định công cụ này có thể chẩn đoán một số bệnh phổ biến với độ chính xác và tính nhất quán tương đương bác sĩ con người.

“AI y tế tác động trực tiếp đến cuộc sống con người, vì vậy việc giám sát là rất cần thiết,” Dylan Attard, đồng sáng lập kiêm giám đốc điều hành MedTech World — một công ty tổ chức sự kiện và truyền thông tập trung vào công nghệ y tế — cho biết. “Cần có các biện pháp bảo vệ để đảm bảo tính an toàn, hiệu quả và duy trì lòng tin của công chúng của AI. Tuy nhiên, cơ quan quản lý cần cân bằng giữa sự kiểm soát chặt chẽ và khả năng thích ứng để không cản trở khả năng phát triển và đổi mới của chúng.”

Được thành lập năm 2016, Synyi AI nhận được hỗ trợ từ Tencent, Hongshan Capital, GGV Capital và các nguồn vốn từ chính quyền địa phương. Công ty hợp tác với hơn 800 bệnh viện, phòng khám và trường đại học y khoa tại Trung Quốc để sử dụng AI trong quản lý dữ liệu, hỗ trợ chẩn đoán và thực hiện nghiên cứu. Saudi Arabia là thị trường nước ngoài đầu tiên của công ty.

Zhang cho biết công ty đang đàm phán với chính quyền địa phương tại Trung Quốc về các dự án tương tự. Tuy nhiên, trước tiên họ cần kiểm tra tính khả thi thương mại của mô hình này tại thị trường trong nước, nơi dịch vụ y tế công cộng được trợ giá và chi phí tư vấn y tế rất thấp. Ngược lại, tại Saudi Arabia và nhiều quốc gia khác, nơi chi phí khám chữa bệnh cao, AI có thể giúp giảm đáng kể gánh nặng tài chính cho bệnh nhân.

Ông cũng nhấn mạnh rằng AI sẽ đặc biệt hữu ích tại các khu vực xa xôi, nơi thường xuyên thiếu nhân viên y tế.

“Tôi nghĩ rằng điều này sẽ tăng hiệu quả lên gấp 10 lần,” ông nói.