Philippines, quốc gia nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới, đang tìm cách giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung từ Việt Nam nhằm giữ giá cả trong nước ổn định và duy trì lợi thế cạnh tranh.

Bộ trưởng Nông nghiệp Francisco Tiu Laurel cho biết trong một cuộc phỏng vấn hôm thứ Sáu rằng Bộ Nông nghiệp nước này đang phối hợp với các doanh nghiệp tư nhân để triển khai kế hoạch nhập khẩu gạo từ các quốc gia sản xuất khác như Ấn Độ, Pakistan, Campuchia và Myanmar. Ông cũng cho biết Philippines có thể đạt được một “thỏa thuận” với Indonesia và Thái Lan.

“Chúng tôi đang cố gắng đa dạng hóa nguồn cung gạo để tạo sân chơi thương mại công bằng,” ông Laurel nói. Dù thừa nhận Việt Nam là nhà cung cấp “đáng tin cậy nhất”, ông cảnh báo rằng việc Việt Nam chiếm tới 90% lượng gạo nhập khẩu có thể trở thành “rủi ro” nếu nguồn cung bị gián đoạn.

Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc (FAO), giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đã đạt mức cao nhất trong ba tháng trở lại đây vào tháng Tư, do nhu cầu tăng từ cả thị trường nội địa lẫn các thương nhân nước ngoài.

Ổn định giá gạo là ưu tiên hàng đầu của Tổng thống Ferdinand Marcos Jr., người từng giữ chức Bộ trưởng Nông nghiệp trước khi bổ nhiệm ông Laurel vào vị trí này vào tháng 11 năm 2023.

Năm ngoái, chính phủ đã giảm thuế nhập khẩu từ 35% xuống còn 15% và đến tháng Hai năm nay tuyên bố tình trạng khẩn cấp về an ninh lương thực nhằm kiểm soát giá cả. Nhờ các biện pháp này, lạm phát đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2019, tạo điều kiện để Ngân hàng Trung ương tiếp tục cắt giảm lãi suất.

Ông Laurel dự báo lượng gạo nhập khẩu năm nay sẽ thấp hơn so với năm 2024 và không vượt quá 4,5 triệu tấn. Con số này thấp đáng kể so với dự báo 5,4 triệu tấn của Bộ Nông nghiệp Mỹ cho năm 2025. Về sản xuất trong nước, ông cho biết sản lượng lúa thô năm nay của Philippines dự kiến đạt kỷ lục 20,46 triệu tấn.

Trong khi đó, hàng hóa xuất khẩu của Philippines sang Mỹ hiện đang chịu mức thuế 17% — thấp thứ hai trong khu vực Đông Nam Á, chỉ sau Singapore — theo chính sách thuế diện rộng của Tổng thống Donald Trump. Ông Laurel cho rằng đây có thể là cơ hội để các mặt hàng xuất khẩu của Philippines, đặc biệt là thủy sản như cá rô phi và tôm, trở nên cạnh tranh hơn so với các nước láng giềng.

“Nếu đối thủ của chúng tôi bị áp thuế cao hơn thì càng tốt,” ông nói.