Theo ông Trump, hai nước sẽ giữ mức thuế hiện tại ở mức thấp hơn trước, sau khi đạt được thỏa thuận trong tuần này tại London. Tuy nhiên, mức thuế này vẫn cao hơn so với trước khi ông Trump nhậm chức. Ông nhấn mạnh cả ông và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vẫn cần chính thức phê duyệt thỏa thuận.

“THỎA THUẬN CỦA CHÚNG TA VỚI TRUNG QUỐC ĐÃ HOÀN TẤT, CHỜ PHÊ DUYỆT CUỐI CÙNG CỦA CHỦ TỊCH TẬP VÀ TÔI,” ông Trump viết trên mạng xã hội. “MỸ ĐANG HƯỞNG TỔNG CỘNG 55% THUẾ, TRUNG QUỐC CHỈ 10%. MỐI QUAN HỆ ĐANG RẤT TỐT!”

Tuy vậy, sau nhiều tháng đàm phán căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh, hiện vẫn chưa rõ liệu vòng đàm phán lần này có thực sự đưa hai bên đến gần hơn với một thỏa thuận cuối cùng hay chỉ là bước tiến tạm thời.

“Ông Trump đang nói về tình trạng thuế quan hiện tại theo một cách dễ gây hiểu nhầm để thể hiện mình đang chiếm thế thượng phong,” Neo Wang, trưởng bộ phận phân tích vĩ mô Trung Quốc tại Evercore ISI, nhận xét.

Tuyên bố của ông Trump đã làm dấy lên nhiều câu hỏi về các điều khoản trong thỏa thuận mà hai bên đạt được hôm thứ Ba. Thị trường phản ứng trái chiều trong ngày thứ Tư khi các chỉ số chứng khoán Mỹ dao động liên tục sau phát ngôn của ông Trump và ban cố vấn.

Trong một bài đăng khác, ông Trump cho biết ông và ông Tập “sẽ hợp tác chặt chẽ để mở cửa thị trường Trung Quốc cho hàng hóa Mỹ. Đây sẽ là một CHIẾN THẮNG lớn cho cả hai nước!”

Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick, trong phát biểu ngắn tại Nhà Trắng chiều thứ Tư, cho biết ông tin rằng thỏa thuận mới sẽ được hoàn tất trong vài ngày tới và sẽ không có văn bản chính thức công khai.

Bài đăng đầu tiên của ông Trump cho thấy Trung Quốc có thể phải nối lại việc cung cấp đất hiếm trước khi Mỹ dỡ bỏ kiểm soát xuất khẩu công nghệ quan trọng. Tuy nhiên, ông không nói rõ liệu Bắc Kinh có được đàm phán để giảm thuế hay không.

“Họ sẽ phê duyệt toàn bộ hồ sơ xin nhập khẩu nam châm của các công ty Mỹ ngay lập tức,” ông Lutnick nói trên kênh CNBC. “Khi họ thực hiện điều đó, chúng tôi sẽ gỡ bỏ các biện pháp của mình.”

Tuần trước, Phòng Thương mại Mỹ tại Trung Quốc cho biết một số nhà cung cấp Trung Quốc đã nhận được giấy phép xuất khẩu đất hiếm có thời hạn sáu tháng, nhưng nhiều hồ sơ khác vẫn chưa được xử lý. Theo Wall Street Journal, Bắc Kinh giới hạn thời gian cấp phép để giữ đòn bẩy nếu căng thẳng thương mại leo thang trở lại.

Một quan chức Nhà Trắng cho biết mức thuế ông Trump đề cập bao gồm 10% thuế cơ bản, 20% thuế chống buôn lậu fentanyl và khoảng 25% từ các mức thuế đã áp trong nhiệm kỳ đầu cùng với thuế tối huệ quốc. Tuy nhiên, con số chính xác vẫn chưa được xác định.

Khi được hỏi liệu các mức thuế có được giữ nguyên hay không, ông Lutnick trả lời trên CNBC: “Có thể nói như vậy.”

Bộ Thương mại Trung Quốc hiện chưa phản hồi yêu cầu bình luận.

Hai nước đạt được thỏa thuận hôm thứ Ba sau một loạt cuộc đàm phán kéo dài nhằm triển khai các điều khoản đình chiến thương mại đã đạt được hồi tháng trước tại Geneva. Giới đầu tư đang theo dõi sát sao diễn biến, lo ngại căng thẳng hiện tại có thể leo thang thành một cuộc chiến thương mại toàn diện giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Tuy nhiên, sau hai ngày đàm phán, rất ít chi tiết được công bố. Sau đó, ông Trump nhanh chóng lên tiếng.

“TRUNG QUỐC SẼ CUNG CẤP ĐẦY ĐỦ NAM CHÂM VÀ CÁC LOẠI ĐẤT HIẾM CẦN THIẾT, NGAY TỪ ĐẦU,” ông Trump viết. “TƯƠNG TỰ, CHÚNG TÔI SẼ CUNG CẤP CHO TRUNG QUỐC NHỮNG GÌ NHƯ ĐÃ THỐNG NHẤT, BAO GỒM VIỆC SINH VIÊN TRUNG QUỐC ĐƯỢC SỬ DỤNG HỆ THỐNG GIÁO DỤC ĐẠI HỌC CỦA CHÚNG TÔI (ĐIỀU MÀ TÔI LUÔN ỦNG HỘ!).”

Cuộc gặp tại London được tổ chức gấp rút sau cuộc điện đàm giữa ông Trump và ông Tập hồi tuần trước, khi hai bên cáo buộc lẫn nhau vi phạm thỏa thuận Geneva. Quan chức Mỹ cho rằng Trung Quốc trì hoãn giao nam châm, trong khi Bắc Kinh phản đối mạnh các biện pháp kiểm soát mới của chính quyền ông Trump nhắm vào phần mềm thiết kế chip, động cơ phản lực và thị thực sinh viên.

Cuộc đối đầu lần này cho thấy tầm quan trọng trung tâm của chính sách kiểm soát xuất khẩu trong cạnh tranh kinh tế Mỹ – Trung. Trung Quốc hiện thống lĩnh thị trường đất hiếm toàn cầu — nguyên liệu thiết yếu cho thiết bị quốc phòng và xe điện — đồng thời khao khát tiếp cận công nghệ chip tiên tiến để thúc đẩy tham vọng về trí tuệ nhân tạo.

Theo ông Lutnick, trong khuôn khổ thỏa thuận, Trung Quốc cam kết đẩy nhanh việc cung cấp đất hiếm, còn Washington đồng ý nới lỏng một phần kiểm soát xuất khẩu. Tuy nhiên, các hạn chế đối với loại chip tiên tiến nhất vẫn sẽ được giữ nguyên.

“Rõ ràng là chúng ta đang cạnh tranh với Trung Quốc trong cuộc đua AI,” ông Lutnick nói trên CNBC. “Chúng ta sẽ không giao cho họ loại chip tốt nhất của mình, và dĩ nhiên họ rất muốn có chúng.”

Ông cũng cho biết các hạn chế mới đây của Mỹ đối với một số mặt hàng quan trọng như linh kiện máy bay và ethane là nhằm tạo lợi thế trong đàm phán với Bắc Kinh.

“Khi họ tung ra quân bài đất hiếm và nam châm, chúng tôi cũng đưa ra quân bài của mình, ý rằng ‘này, các người không thể làm vậy với nước Mỹ,’” ông Lutnick nói. “Nếu các người muốn gây khó dễ, thì Hợp chủng quốc Hoa Kỳ dưới thời Tổng thống Donald Trump đủ mạnh mẽ để đáp trả.”

Thỏa thuận Geneva

Thỏa thuận Geneva bao gồm lệnh tạm hoãn các mức thuế rất cao mà hai nước đã áp lên hàng hóa nhập khẩu trong 90 ngày, tương đương một lệnh cấm vận thương mại. Hiện chưa rõ thời hạn đó — dự kiến kết thúc vào tháng 8 — có còn hiệu lực hay không, và liệu hai bên có tận dụng khoảng thời gian này để tiếp tục giảm thuế nhập khẩu.

Vòng đàm phán mới đây cũng chưa giải quyết được các khác biệt chủ chốt, như thặng dư thương mại khổng lồ của Trung Quốc với Mỹ, hay quan điểm phổ biến tại Washington rằng Bắc Kinh đang bán phá giá hàng hóa vào thị trường Mỹ.

Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer hôm thứ Ba cho biết hiện chưa có cuộc gặp nào tiếp theo được lên lịch, nhưng hai bên vẫn thường xuyên trao đổi. Trưởng đoàn đàm phán thương mại Trung Quốc Lý Thành Cương cũng bày tỏ quan điểm tương tự, khi nói với báo giới hôm thứ Ba rằng “chúng tôi hy vọng tiến triển đạt được sẽ giúp xây dựng lòng tin giữa hai bên.”

— Với sự hỗ trợ của James Mayger, Stephanie Lai, và Jacob Gu