Tổng thống Donald Trump quyết định gia hạn mức thuế hiện tại với Mexico thêm 90 ngày để có thêm thời gian đàm phán thương mại. Đây là lần nữa ông rút lại đe dọa tăng thuế với một trong những đối tác thương mại lớn của Mỹ.

Đầu tháng này, ông Trump cho biết sẽ nâng thuế với hàng xuất khẩu của Mexico từ 25% lên 30% kể từ ngày thứ Sáu (1.8), với lý do chính quyền Tổng thống Claudia Sheinbaum chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm kiểm soát biên giới. Tuy nhiên, nhiều mặt hàng có chứng nhận theo thỏa thuận thương mại tự do giữa Mỹ, Mexico và Canada vẫn sẽ được miễn thuế.

Ông Trump công bố việc hoãn áp thuế chỉ một ngày sau khi đăng trên mạng xã hội rằng hạn chót ngày 1.8 “SẼ KHÔNG ĐƯỢC GIA HẠN.”

“Thỏa thuận với Mexico có phần phức tạp hơn so với các nước khác do các vấn đề và lợi thế liên quan đến biên giới,” ông Trump viết trên mạng xã hội hôm thứ Năm (31.7), sau cuộc điện đàm với bà Sheinbaum. Ông nói thêm rằng mục tiêu hiện tại là “ký được thỏa thuận thương mại trong vòng 90 ngày, hoặc lâu hơn.”

Ngoài việc tạm hoãn tăng thuế, điều khiến Mexico cảm thấy nhẹ nhõm nhất là việc tiếp tục được miễn thuế đối với các mặt hàng nằm trong khuôn khổ thỏa thuận USMCA. Chính sách này giúp Mexico giảm thiểu tác động từ các mức thuế liên quan đến hoạt động buôn bán fentanyl mà Mỹ áp dụng từ đầu năm. Tuy nhiên, các mức thuế riêng gồm 25% đối với ô tô và 50% với thép và nhôm vẫn đang ảnh hưởng đến tăng trưởng của Mexico.

Ngay sau thông tin trên, đồng peso Mexico tăng lên mức cao nhất trong phiên, rồi điều chỉnh nhẹ và giao dịch cao hơn 0,4%, đạt 18,8193 peso đổi 1 USD vào lúc 11 giờ 15 phút tại New York.

Ông Trump cũng cho biết Mexico đã đồng ý chấm dứt ngay các “rào cản phi thuế quan”, dù ông không nêu cụ thể. Trên mạng xã hội, bà Sheinbaum gọi đây là “một cuộc gọi rất tích cực,” nhưng không cung cấp thêm chi tiết.

Tại buổi họp báo thường kỳ, bà Sheinbaum nói rằng hai nhà lãnh đạo chưa có kế hoạch gặp mặt, nhưng sẽ tiếp tục trao đổi khi gần đến hạn 90 ngày. Bà cũng cho biết hai nước dự kiến ký một thỏa thuận an ninh liên quan đến khu vực biên giới Mỹ – Mexico ngay trong tuần tới.

Lãnh đạo Mexico cho biết hai bên đã thảo luận về các khoản đầu tư vào doanh nghiệp Mỹ, và bà đã đề xuất một số phương án để giúp Mỹ giảm thâm hụt thương mại với Mexico, dù chưa đạt được thỏa thuận cụ thể. Bộ trưởng Kinh tế Marcelo Ebrard nói rằng hai nước cũng sẽ bàn thêm về quyền sở hữu trí tuệ, bằng sáng chế và lao động trong thời gian tới.

Ông Trump đã đặt hạn chót ngày 1.8 để bắt đầu một vòng tăng thuế mới với các quốc gia chưa đạt được thỏa thuận với Mỹ, dù các mức thuế toàn cầu này đang bị khiếu kiện tại tòa. Trong những ngày gần đây, ông đã đạt thỏa thuận với Nhật Bản, Hàn Quốc và Liên minh châu Âu, sau các cuộc đàm phán với các quốc gia như Philippines và Việt Nam.

Theo một kịch bản quen thuộc từng gây bối rối cho giới giao dịch, ông Trump tiếp tục đơn phương rút lại đe dọa áp thuế. Trong tuần này, ông không áp mức thuế 50% như dự kiến với hàng hóa từ Brazil, nền kinh tế lớn nhất khu vực Mỹ Latinh. Các mặt hàng xuất khẩu chính như máy bay dân dụng và nước cam vẫn giữ mức thuế hiện tại là 10%. Thuế với mặt hàng đồng cũng thấp hơn so với dự báo trước đó.

Ngay từ đầu tiến trình đàm phán thương mại với Mỹ, bà Sheinbaum đã cam kết giữ thái độ “bình tĩnh” trong cách tiếp cận ông Trump, tránh các biện pháp trả đũa mạnh như một số quốc gia khác.

Tuy vậy, sự kiên nhẫn của các nhà đàm phán Mexico đang bị thử thách khi Mỹ tiếp tục áp thuế với các ngành xuất khẩu chủ lực, đặc biệt là ô tô và thép. Nhiều thành viên nội các Mexico đã liên tục đến Washington để gặp Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick và các quan chức cấp cao khác.

Mexico hiện là đối tác thương mại số một của Mỹ. Chính phủ Mexico coi đây là cơ sở để yêu cầu được đối xử đặc biệt. Theo phân tích của Bloomberg Economics dựa trên dữ liệu từ Cục Thống kê Dân số thuộc Bộ Thương mại Mỹ, khoảng 83% hàng nhập khẩu từ Mexico vào Mỹ trong tháng 5 đã được miễn thuế.