Động thái này làm giảm triển vọng thông qua một đạo luật vốn bị công ty giá trị nhất thế giới phản đối.

Đạo luật GAIN AI sẽ thiết lập một cơ chế buộc các nhà sản xuất chip phải ưu tiên cung ứng cho các doanh nghiệp Mỹ đối với những loại chip AI nằm trong diện kiểm soát xuất khẩu sang Trung Quốc và các nước bị cấm vận vũ khí - một thông điệp mang màu sắc “Ưu tiên nước Mỹ” được thiết kế để hấp dẫn chính quyền Trump. Điều này đồng nghĩa với việc Nvidia và Advanced Micro Devices Inc. sẽ bị cấm bán các dòng sản phẩm cao cấp nhất cho Trung Quốc, biến GAIN AI thành một nỗ lực lưỡng đảng nhằm phản ứng trước những gợi mở của Tổng thống Donald Trump rằng ông có thể chấp nhận các lô hàng như vậy.

Lập trường của Nhà Trắng là thắng lợi đối với Nvidia, công ty đã công khai vận động chống lại dự luật, khẳng định rằng không có khách hàng Mỹ nào thiếu nguồn cung sản phẩm. Nếu GAIN AI không được thông qua, đây cũng sẽ là một thất bại đối với một số “hyperscaler” Mỹ như Microsoft Corp., lực lượng ủng hộ biện pháp này nhằm đảm bảo họ được tiếp cận phần cứng vượt trội so với các đối thủ Trung Quốc, đồng thời mở đường dễ dàng hơn để vận chuyển chip AI tiên tiến đến các trung tâm dữ liệu thuộc sở hữu Mỹ tại các quốc gia như Ả Rập Xê Út và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất.

Tuy nhiên, việc khai tử GAIN AI không đồng nghĩa với chấm dứt các nỗ lực siết chặt chip với Trung Quốc tại Quốc hội, nơi tồn tại sự đồng thuận lưỡng đảng rộng rãi về giới hạn tham vọng AI của Bắc Kinh. Các nghị sĩ đã bắt đầu xây dựng một dự luật khác nhằm luật hóa những hạn chế đang có đối với việc bán chip AI sang Trung Quốc. Dự luật đơn giản hơn này - chưa từng được báo cáo trước đây - sẽ yêu cầu Bộ Thương mại, cơ quan phụ trách phê duyệt các lô hàng công nghệ bị hạn chế, phải bác mọi đơn xin bán sang Trung Quốc các loại chip AI mạnh hơn ngưỡng mà Mỹ hiện cho phép, trong vòng 30 tháng.

Số phận của cả hai dự luật vẫn chưa được định đoạt. Các nghị sĩ đang cân nhắc xem có nên đưa GAIN AI vào dự luật quốc phòng thường niên - hiện đang được thảo luận - hay không, đồng thời quyết định thời điểm trình dự luật thứ hai, được gọi là Đạo luật Xuất khẩu An toàn và Khả thi (SAFE Act) năm 2025. Tổng thể tình hình phản ánh mong muốn mạnh mẽ của Quốc hội trong việc gia tăng vai trò đối với lĩnh vực kiểm soát xuất khẩu chất bán dẫn - một mảng chính sách an ninh quốc gia đang nổi lên như mặt trận trọng yếu của cuộc chiến công nghệ và thương mại giữa Washington và Bắc Kinh.

Nvidia - công ty đã không ngừng vận động để có thêm không gian tiếp cận thị trường chất bán dẫn lớn nhất thế giới - vẫn chưa thể thở phào.

Người phát ngôn của Thượng nghị sĩ Cộng hòa Jim Banks, tác giả của GAIN AI, chưa phản hồi yêu cầu bình luận. Nhà Trắng - mà Văn phòng Quan hệ Lập pháp đang dẫn dắt nỗ lực vận động chống dự luật - cũng chưa đưa ra phản hồi. Đại diện của Thượng nghị sĩ Chris Coons, người dẫn dắt dự luật SAFE, xác nhận rằng dự luật đang được thảo luận, trong khi người phát ngôn của Thượng nghị sĩ Pete Ricketts, đồng bảo trợ, chưa phản hồi. Các phát ngôn viên của Nvidia và AMD cũng chưa phản hồi.

Mỹ lần đầu kiểm soát các lô hàng của Nvidia sang Trung Quốc vào năm 2022, viện dẫn lo ngại rằng AI tiên tiến có thể giúp Bắc Kinh tăng cường khả năng quân sự. Washington đã nhiều lần siết chặt các biện pháp này, bao gồm cả dưới thời Trump, người vào tháng Tư đã hạn chế việc xuất khẩu dòng chip H20 mà Nvidia thiết kế riêng cho thị trường Trung Quốc nhằm tuân thủ các ngưỡng kiểm soát cũ của Mỹ. Mỹ cũng yêu cầu doanh nghiệp phải xin phép Washington khi bán chip AI tiên tiến sang khoảng 40 quốc gia khác, bao gồm Ả Rập Xê Út và UAE, do lo ngại rằng các lô hàng này có thể vô tình mang lại lợi ích cho Bắc Kinh.

Đội ngũ của Trump đã phê duyệt các lô chip bán sang các quốc gia vùng Vịnh, cũng như các lô hàng H20 sang Trung Quốc - những chip bị hạn chế chỉ vài tháng trước đó - đổi lại 15% doanh thu, một thỏa thuận bị cho là thiếu cơ sở pháp lý và chưa được thể chế hóa. Tổng thống cũng gợi ý rằng ông có thể để Nvidia bán sang Trung Quốc một phiên bản giảm cấp của dòng chip Blackwell mới hơn và mạnh hơn - một viễn cảnh khiến giới diều hâu an ninh quốc gia trong và ngoài chính quyền lo ngại, đặc biệt khi ông chuẩn bị gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tháng trước.

Trump sau đó nói rằng ông không bàn về vấn đề chip Blackwell với Bắc Kinh, và chính quyền của ông Tập đã khuyên các doanh nghiệp Trung Quốc tránh dùng cả những dòng chip AI mà Mỹ cho phép Nvidia bán. Giám đốc điều hành Nvidia Jensen Huang hôm thứ Tư nói trên Bloomberg Television rằng dự báo doanh thu từ Trung Quốc của công ty ở mức bằng 0. “Chúng tôi rất mong có cơ hội được tái tiếp cận thị trường Trung Quốc với những sản phẩm tuyệt vời,” ông nói sau báo cáo tài chính quý của Nvidia.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết Mỹ có thể một ngày nào đó cho phép Nvidia bán chip Blackwell sang Trung Quốc - khi những chip đó không còn là loại tiên tiến nhất. “Tôi không biết là 12 hay 24 tháng nữa,” ông nói với CNBC hồi đầu tháng này. “Với tốc độ đổi mới đáng kinh ngạc của Nvidia, khi chip Blackwell có thể chỉ còn đứng thứ 2, 3 hoặc 4 trong hệ sản phẩm về hiệu năng, thì đến lúc đó, chúng có thể được bán.”

SAFE Act trực diện xử lý câu chuyện này. Dự luật sẽ tước quyền quyết định của nhánh hành pháp về việc bán các chip đó, yêu cầu Bộ Thương mại phải bác đơn xin xuất khẩu đối với các dòng chip tiên tiến hơn H20. Tuy nhiên, quy định này sẽ hết hiệu lực sau hai năm rưỡi, thể hiện sự ghi nhận đối với nhịp độ thay đổi chóng mặt trong lĩnh vực phần cứng AI - một ngành đã chuyển mình đáng kể chỉ trong ba năm kể từ khi OpenAI tung ra ChatGPT.

- Với sự hỗ trợ của Oma Seddiq và Maggie Eastland