Trong phiên thảo luận "Tăng trưởng và Bảo mật trong kỷ nguyên AI" tại Vietnam Future Economy Summit 2025, hai lãnh đạo đến từ các doanh nghiệp công nghệ là ông Hà Trung Kiên (Phó chủ tịch tập đoàn G-Group) và ông Nguyễn Lê Thành (Chủ tịch điều hành Verichains) đã chia sẻ những triết lý cốt lõi khi ứng dụng công nghệ đột phá này.

Thực tế phải đo lường được giá trị

Khi được hỏi về một từ khóa mô tả triết lý tiếp cận AI, hai diễn giả đã đưa ra hai quan điểm khác biệt nhưng bổ sung cho nhau. Ông Hà Trung Kiên, đại diện G-Group, chọn từ "thực tế" và nhấn mạnh sự cần thiết phải đo lường giá trị cụ thể mà AI mang lại cho doanh nghiệp. "Chúng tôi không chạy theo xu hướng, mà đưa AI vào các bài toán rất cụ thể: từ an ninh mạng, camera AI cho đến các hệ thống vận hành của doanh nghiệp," ông Kiên chia sẻ.

Theo ông, việc ứng dụng AI phải trả lời được các câu hỏi then chốt: "hiệu suất của nhân sự có tăng hay không, chi phí có giảm, năng suất của mọi người có tăng không, cơ hội cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường có được cải thiện hay không?" Ông tóm lại, triết lý rõ ràng của G-Group là: "AI chỉ thực sự tạo ra giá trị khi chúng ta đo được giá trị đó... AI có giúp tăng trưởng về doanh thu và lợi nhuận của công ty hay không."

Trong khi đó, ông Nguyễn Lê Thành, chủ tịch điều hành Verichains, lại chọn từ "AI" – ám chỉ việc làm chủ công nghệ này. Ông cho rằng AI đóng vai trò đa chiều, không chỉ là công cụ mà còn là người quyết định chiến lược và kiểm soát rủi ro.

Ông Thành giải thích, AI phải là người đóng vai trò xây dựng chiến lược, quyết định đầu tư và ứng dụng công nghệ AI một cách hiệu quả, vì đôi khi "có những bài toán tuy được giải quyết bằng AI nhưng lại không hiệu quả về chi phí, rất tốn kém."

Quan trọng hơn, AI phải là người đóng vai trò kiểm soát hệ thống, "đảm bảo tính đúng đắn, hạn chế rủi ro lộ dữ liệu, thiệt hại, và hạn chế những sai sót của mô hình gây ra các hậu quả." Cuối cùng, khi có sự cố, "AI là người giải quyết, là người đứng ra phản ứng và xử lý các sự cố đó, chịu trách nhiệm cho những vấn đề ấy," ông Thành nhấn mạnh.

Mức độ sẵn sàng của doanh nghiệp?

Bàn về mức độ sẵn sàng, dẫn số liệu của Cisco với hơn 60% doanh nghiệp Việt Nam sẵn sàng cho AI, vượt mức trung bình toàn cầu, theo ông Kiên phần nào phản ánh đúng thị trường. "Chúng ta có khoảng hơn 4.000 doanh nghiệp khởi nghiệp và gần 1,5 triệu kỹ sư rất trẻ. Tốc độ chuyển đổi số của chúng ta khá cao," ông nói.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Lê Thành chỉ ra rằng "sẵn sàng" là một khái niệm tương đối, và mong muốn chuyển đổi của doanh nghiệp trong nước là rất lớn. Thách thức lớn nhất không nằm ở công nghệ mới mà ở khâu vận hành, ứng dụng, và tính sẵn sàng của hệ thống cũ.

"Vấn đề lớn nằm ở quá trình vận hành và ứng dụng," ông Thành chỉ ra. Tính sẵn sàng không chỉ là có tiền và mong muốn đầu tư, mà còn là "hệ thống của mình đã sẵn sàng để kết nối hay chưa, dữ liệu của mình có đầy đủ hay chưa, dữ liệu có kết nối được với nhau hay không và có sẵn sàng để cho AI sử dụng nhằm giải quyết bài toán của mình một cách hiệu quả hay không."

Theo khảo sát nhanh các đại biểu tham dự hội nghị về rủi ro khiến họ lo lắng nhất khi triển khai AI, 54% khách mời chọn "thiếu khả năng quản trị AI và mô hình" là vấn đề lớn nhất. Xếp sau đó là mô hình gây ra kết quả sai lệch, lộ dữ liệu, và cuối cùng chỉ có 10% chọn "nhân sự không đủ năng lực."

Ông Thành cho rằng kết quả này phản ánh đúng mối lo về bản chất "hộp đen" của các mô hình AI. Ông giải thích rằng việc sử dụng các mô hình lớn được huấn luyện sẵn khiến doanh nghiệp không thể biết chính xác "mô hình đó được huấn luyện trên những tập dữ liệu như thế nào, có thiên kiến, sai lệch gì hay không."

Con người, nhân tố quyết định

Mặc dù khảo sát cho thấy nhân sự là rủi ro ít được quan tâm nhất, cả hai diễn giả đều nhất trí rằng yếu tố con người mới là yếu tố quyết định sự thành công thực tế của việc triển khai AI.

"Để triển khai AI thực tế trong doanh nghiệp thì đòi hỏi phải có sự quyết tâm của người đứng đầu," ông Kiên khẳng định, dẫn chứng việc G-Group phải mời chuyên gia ngoài vào làm case study để toàn đội ngũ thấy được giá trị.

Ông Kiên cũng chỉ ra rằng, đối với các doanh nghiệp khác, dù lãnh đạo quyết liệt, nhưng "tư duy, mindset về quản trị, cũng như việc thay đổi hành vi làm việc hàng ngày của mọi người, lại là vấn đề." Điều này dẫn đến tình trạng phòng ban "đá" phòng ban kia và cuối cùng kết luận "cái này nó không hiệu quả đâu."

Về phía bảo mật, ông Nguyễn Lê Thành nhấn mạnh: "Nếu nói về rủi ro của việc triển khai một giải pháp AI có thành công, có thực sự hiệu quả hay không, thì yếu tố con người lại là rủi ro cao nhất." Ông lý giải, việc triển khai công nghệ mới kéo theo xung đột lợi ích (AI thay thế nhân sự) và đòi hỏi sự thay đổi trong tư duy, mindset của đội ngũ và lãnh đạo. "Cho nên, theo tôi, điểm cuối cùng – yếu tố con người – mới là rủi ro lớn nhất trong việc hệ thống triển khai có thành công hay không."