Quyết định này, dù chưa được hoàn tất, sẽ xóa bỏ quy định phân loại các quốc gia thành ba nhóm để kiểm soát việc xuất khẩu chip từ Nvidia và các công ty khác. Theo các nguồn tin am hiểu vấn đề, chính quyền Trump sẽ không áp dụng quy tắc "khuếch tán AI" (AI diffusion) khi quy tắc này bắt đầu có hiệu lực vào ngày 15 tháng 5.

Thay đổi này diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Trump chuẩn bị cho chuyến công du Trung Đông, nơi một số quốc gia như Ả Rập Saudi và UAE đã phản đối các hạn chế của Mỹ đối với khả năng tiếp cận chip AI. Các quan chức Mỹ hiện đang thúc đẩy việc xây dựng các quy định mới nhằm siết chặt kiểm soát chip trên phạm vi toàn cầu, theo các nguồn tin yêu cầu giấu tên vì thông tin này chưa được công bố chính thức.

Thông tin này đã tác động ngay đến thị trường. Cổ phiếu của các công ty sản xuất chip tăng giá sau khi Bloomberg News đưa tin về động thái này. Nvidia tăng 3,1%, trong khi chỉ số Philadelphia Stock Exchange Semiconductor Index — một chỉ số quan trọng trong ngành bán dẫn — tăng 1,7%.

Theo các nguồn tin, quyết định của chính quyền Mỹ có thể được công bố sớm nhất vào thứ Năm. Quy định kiểm soát xuất khẩu chip AI ban đầu được công bố trong tuần cuối cùng của nhiệm kỳ ông Biden, yêu cầu các công ty Mỹ phải xin giấy phép khi xuất khẩu chip AI sang nhiều quốc gia. Đây là biện pháp cuối cùng trong chuỗi các lệnh hạn chế nhằm ngăn Trung Quốc tiếp cận công nghệ chip AI thông qua trung gian và mở rộng phạm vi kiểm soát của Mỹ bằng cách đặt ra các tiêu chuẩn an ninh cho việc tiếp cận công nghệ tiên tiến.

"Bộ quy tắc AI do ông Biden đưa ra quá phức tạp, quá quan liêu và sẽ kìm hãm tốc độ đổi mới của Mỹ," Cục Công nghiệp và An ninh (BIS) thuộc Bộ Thương mại Mỹ tuyên bố thông qua người phát ngôn. "Chúng tôi sẽ thay thế bằng một quy định đơn giản hơn, giúp thúc đẩy sự thay đổi và duy trì vị thế dẫn đầu của Mỹ trong lĩnh vực AI."

Bộ Thương mại Mỹ sẽ tiếp tục thực thi nghiêm ngặt các hạn chế xuất khẩu chip trong khi xây dựng quy định mới. Một trong những thay đổi là áp dụng kiểm soát đối với những quốc gia đã bán lại chip AI sang Trung Quốc, bao gồm Malaysia và Thái Lan, theo lời một nguồn tin.

Nvidia, nhà sản xuất chip hàng đầu cho việc đào tạo mô hình AI, đã nhiều lần phản đối các hạn chế của Mỹ. Công ty liên tục chỉ trích quy định kiểm soát chip AI, cho rằng các biện pháp này chỉ đẩy các quốc gia khác gần hơn với Trung Quốc. Giám đốc điều hành Jensen Huang thậm chí tuyên bố các công ty Mỹ nên được phép bán chip cho Trung Quốc — một thị trường mà ông dự báo sẽ đạt giá trị 50 tỷ USD trong vài năm tới.

Dù vậy, chính quyền Trump vẫn giữ vững lập trường siết chặt hạn chế nhằm kiểm soát tham vọng công nghệ của Bắc Kinh. Mỹ đã cấm Nvidia bán chip H20 cho Trung Quốc, khiến công ty phải ghi nhận khoản lỗ 5,5 tỷ USD.

Nvidia chưa đưa ra bình luận ngay lập tức về thông tin này.

Việc hủy bỏ quy định kiểm soát chip AI sẽ tạm thời mang lại lợi ích cho các quốc gia như Ấn Độ và Malaysia, những nơi không bị ảnh hưởng bởi các hạn chế chip trước tháng 1 — thời điểm ông Biden công bố khung quy định. Đặc biệt, Malaysia sẽ được hưởng lợi, giúp Oracle tiếp tục kế hoạch mở rộng trung tâm dữ liệu quy mô lớn tại đây mà không còn lo ngại bị giới hạn.

Động thái này của Mỹ cũng mang lại hy vọng cho các quốc gia trước đây bị áp đặt hạn chế xuất khẩu chip của Mỹ, như UAE và Ả Rập Saudi. Hai quốc gia này đã tích cực thúc đẩy đàm phán với Washington để có được các điều khoản thuận lợi hơn, đặc biệt là trong bối cảnh UAE cam kết đầu tư tới 1,4 nghìn tỷ USD vào công nghệ và cơ sở hạ tầng của Mỹ trong mười năm tới.

Tuy nhiên, việc trì hoãn quy định kiểm soát chip AI không đồng nghĩa với việc tự động dỡ bỏ yêu cầu cấp phép đối với việc bán chip của Nvidia cho các trung tâm dữ liệu tại đây.

Theo Bloomberg News, Tổng thống Trump đã bày tỏ ý định nới lỏng các hạn chế xuất khẩu chip đối với UAE. Trong chuyến công du Trung Đông từ ngày 13 đến 16 tháng 5, ông có thể sẽ công bố việc khởi động đàm phán về một thỏa thuận song phương liên quan đến chip AI với UAE.

Việc đạt được thỏa thuận với nhiều quốc gia muốn mua chip Nvidia sẽ là một thách thức lớn, đòi hỏi phải thiết lập hàng chục chính sách riêng biệt mà các công ty phải tuân thủ.

Ngoài việc phân loại quốc gia và giới hạn xuất khẩu chip, khung quy định kiểm soát chip AI còn áp đặt các hạn chế đối với trọng số mô hình AI — các tham số số học giúp phần mềm xử lý dữ liệu và đưa ra dự đoán hoặc quyết định. Hiện tại, chính quyền Trump vẫn đang thảo luận về cách điều chỉnh các hạn chế này.

— Với sự hỗ trợ của Ian King