Làn sóng IPO Việt Nam sắp trở lại?

IPO và niêm yết trên sàn chứng khoán Việt đang nóng lên sau một thời gian dài trầm lắng. Theo dữ liệu Bloomberg, thị trường Việt Nam từng trải qua những mùa IPO “bội thu” và cả những năm “cầm chừng”. Đỉnh cao là năm 2007 với 63 thương vụ, trị giá hơn 2,55 tỉ USD. Đây cũng là thời điểm VN-Index áp sát mốc 1.200 điểm.

Năm 2018, dù chỉ có 6 thương vụ, tổng giá trị vẫn vượt 2,44 tỉ USD nhờ các “ông lớn” như Vinhomes (VHM) chào sàn. Sau đó, thị trường chùng xuống vì đại dịch Covid-19 - có năm chỉ 1–4 thương vụ, giá trị khiêm tốn vài chục triệu USD.

Nhưng sang năm 2025, bức tranh bắt đầu có tín hiệu khởi sắc nhờ một thương vụ IPO trị giá hơn 412 triệu USD sắp diễn ra trong quý IV tới. Đó chính là Công ty Chứng khoán Kỹ Thương (TCBS) – thương vụ đủ lớn để đưa doanh nghiệp này vào câu lạc bộ các “ông lớn” chứng khoán khu vực.

Cùng năm 2025, thị trường chứng khoán cũng ghi nhận các thương vụ niêm yết đáng chú ý. Ngày 13.5, gần 1,8 tỉ cổ phiếu VPL của Vinpearl “đổ bộ” HoSE. Giá cổ phiếu đã tăng trần 20% ngay phiên đầu, đạt 85.500 đồng/cổ phiếu, đưa vốn hóa lên doanh nghiệp lên hơn 153.000 tỉ đồng. Sau đó vào ngày 8.8, F88 cũng lên sàn UPCoM với giá chào sàn 888.800 đồng/cổ phiếu. Ba phiên tăng trần liên tiếp sau đó cũng đã đưa giá cổ phiếu lên 1.175.400 đồng, đẩy vốn hóa công ty lên hơn 9.714 tỉ đồng.

Song song với IPO và niêm yết mới, “làn sóng di cư” từ UPCoM sang HoSE cũng ngày một sôi động. Dragon Capital ước tính tổng quy mô chuyển sàn của những doanh nghiệp lớn như ACV, BSR, MCH… có thể lên tới 20 tỉ USD. Ước tính này đang dần thành hiện thực khi BSR, chẳng hạn, đã chuyển hơn 3,1 tỉ cổ phiếu sang HoSE từ đầu năm 2025.

“Quy mô thị trường chứng khoán Việt Nam đã mở rộng mạnh mẽ, nhưng để bứt phá lên tầm khu vực, chất lượng thị trường vẫn còn nhiều dư địa cải thiện. Trong 5 năm qua, gần như không có thương vụ IPO lớn nào, khiến quá trình hình thành thêm các bluechips (cổ phiếu tăng trưởng) mới còn chậm. Tuy vậy, danh mục IPO đang được chuẩn bị sẽ là động lực tăng trưởng mới cho thị trường,” bà Nguyễn Thanh Thảo – CEO công ty chứng khoán Thiên Việt (TVS) nhận định trong phiên thảo luận chủ đề “Hành trang 25 năm chứng khoán Việt hướng đến tương lai” của Bloomberg Businessweek Vietnam.  

Tiềm năng của thị trường chứng khoán Việt đang rộng mở. Hệ thống KRX đã chính thức triển khai từ ngày 5.5 qua, giúp giao dịch mượt mà hơn và đem lại khả năng triển khai nhiều sản phẩm mới hơn cho nhà đầu tư. Cộng thêm chính sách nới room ngoại, Việt Nam tiến gần tới khả năng được FTSE Russell nâng hạng. Khi đó, thị trường có thể hút thêm tới 6 tỉ USD vốn ngoại, theo báo cáo Nhìn lại thị trường IPO Đông Nam Á của Deloitte.

Với hơn 80 thương vụ IPO và niêm yết trị giá hơn 54 tỉ USD dự kiến diễn ra trong 9 năm tới, theo Dragon Capital, thị trường chứng khoán Việt Nam đang “gom lực” cho một chu kỳ mới. Tuy nhiên, khác với những đợt bùng nổ trước, lần này áp lực sẽ lớn hơn. Vốn ngoại kỳ vọng nhiều hơn. Nhà đầu tư trong nước tinh lọc hơn. Doanh nghiệp không thể chỉ dựa vào quy mô để gây ấn tượng.

Một mùa IPO sôi động sẽ chỉ bền vững nếu đi kèm chất lượng hàng hóa niêm yết, minh bạch thông tin và năng lực quản trị vững vàng. Khi đó, mỗi thương vụ IPO hay niêm yết sẽ là một viên gạch xây nền cho vị thế dài hạn của thị trường chứng khoán Việt Nam trên bản đồ khu vực và thế giới.

Ghi chú: IPO (Initial Public Offering) là lần đầu tiên một doanh nghiệp phát hành cổ phiếu ra công chúng để huy động vốn. Niêm yết (listing) là việc đưa cổ phiếu lên sàn giao dịch, có thể diễn ra sau IPO hoặc khi doanh nghiệp đã phát hành cổ phiếu từ trước. Còn chuyển sàn là việc doanh nghiệp đang niêm yết ở một sàn (ví dụ UPCoM) chuyển sang một sàn khác (như HoSE hoặc HNX) để tiếp cận nhà đầu tư lớn hơn.