Có một quan niệm sai lầm phổ biến về những gì làm cho xe điện trở nên đột phá. Các nhà sản xuất xe hơi từ lâu xem hệ thống truyền động, về cơ bản gồm động cơ và hộp số, là công nghệ lõi. Đối với tất cả linh kiện mua từ các nhà cung cấp, các nhà sản xuất xe hơi đẳng cấp cho rằng, họ nên tự sản xuất, lắp ráp hệ thống truyền động. Quan điểm này, theo họ tự đánh giá, tạo nên sự khác biệt. Do đó, khẩu hiệu quảng cáo của BMW AG là “Freude durch Fahren” (“niềm vui khi lái xe”).

Quan niệm như vậy trở nên không phù hợp với xe điện. Lý do chẳng phải là hệ thống truyền động điện tốt hơn, mà là chúng chẳng khác gì mấy, trừ xe cao cấp. Trải nghiệm lái trên xe BMW điện không khác mấy so với một chiếc Cadillac điện. Đó là vấn đề: Hệ thống truyền động không phải là yếu tố khác biệt.

Tesla là ví dụ điển hình về trải nghiệm người dùng, theo cách mà thung lũng Silicon thường gọi, chủ yếu đến từ giao diện phần mềm điều khiển phương tiện. Những người lái xe Tesla say sưa nói về màn hình giống iPad điều khiển mọi thứ, từ âm nhạc đến các chế độ lái, nghĩa là nội thất Model 3 của họ không có nút bấm.

Tại khu vực triển lãm ô tô và công nghệ ở triển lãm điện tử tiêu dùng (CES) diễn ra ở Las Vegas đầu tháng 1, các nhà sản xuất xe hơi chứng tỏ họ hiểu được tầm quan trọng của phần mềm và trải nghiệm người dùng. BMW khoe khoang về “linh hồn kỹ thuật số trong mỗi chiếc xe” và tiết lộ những mẫu xe ý tưởng không có nút bấm.

Thay vì đặt hàng từ nhà cung cấp như BlackBerry hay Harman của Samsung Electronics, các nhà sản xuất xe hơi ô tô đang tự phát triển phần mềm. Cariad của Volkswagen thuê 6.600 kỹ sư phần mềm trong hai năm qua và muốn thuê thêm 1.700 người nữa trong năm nay.

Doanh thu từ phần mềm chuyên dụng trên xe hơi sẽ đạt 700 tỉ đô la Mỹ vào năm 2030, tương đương 25% tổng doanh số ngành công nghiệp xe hơi, theo ước tính của UBS Group đưa ra hồi tháng 11 năm ngoái. Phần lớn khoản tăng thêm này đủ bù cho doanh số sụt giảm.

Các công ty xe hơi lo sợ sẽ chịu chung số phận như các nhà sản xuất điện thoại di động khi phần lớn miếng bánh thị phần rơi vào tay Google và Apple, những doanh nghiệp mang lại trải nghiệm người dùng tốt hơn nhờ các phần mềm ưu việt. Những gã khổng lồ công nghệ đó đang lấn sang mảng xe hơi, không chỉ bằng dự án xe hơi tự lái. Apple công bố bản cập nhật hệ thống CarPlay vào tháng 6, không chỉ hiển thị nội dung từ iPhone mà còn tích hợp sâu hơn trong phần mềm điều khiển xe hơi, để hiển thị đồng hồ tốc độ và thông số vận hành.

Nếu phần mềm như Carplay trở thành giao diện mặc định trên xe hơi, miếng bánh 700 tỉ đô la sẽ bị chia cho Apple phần lớn do các ứng dụng của hãng này trở thành nút mạng cho tiêu thụ nội dung cũng như cập nhật ứng dụng cho xe hơi. Hãy nghĩ tới cảnh trên App Store, mọi giao dịch đều được giảm giá 30%, ngoại trừ lĩnh vực xe hơi. Đó là kịch bản xấu nhất và một vài nhà sản xuất xe hơi đã nhận ra điều đó. Tuy nhiên, nhiều nhà sản xuất vẫn cần bản nâng cấp.