Giá cả hàng hóa tại Mỹ đang tăng trở lại, đúng vào mùa mua sắm cuối năm, thời điểm vốn được xem là dịp “săn sale” lớn nhất trong năm. Lạm phát đã leo thang liên tục kể từ tháng 4, một phần do tác động từ thuế nhập khẩu, khiến nhiều mặt hàng trở nên đắt đỏ hơn. Cùng lúc, người dân ngày càng lo ngại về tài chính cá nhân và thị trường việc làm, kéo chỉ số niềm tin tiêu dùng rơi gần mức thấp kỷ lục.

Dù tâm lý tiêu dùng giảm sút, Liên đoàn Bán lẻ Quốc gia Mỹ (NRF) vẫn dự báo doanh thu mùa lễ năm 2025 sẽ lần đầu tiên vượt mốc 1.000 tỉ USD.

Bloomberg đã phân tích xu hướng giá cả từ tháng 1 đến tháng 9 trong ba năm liên tiếp (2023–2025) nhằm giúp người tiêu dùng có thêm cơ sở để mua sắm khôn ngoan hơn. Kết quả cho thấy giá đồ nội thất đã tăng mạnh hơn các năm trước, trong khi giá quần áo gần như không thay đổi. Giá hàng điện tử, dịch vụ du lịch và hàng nhập khẩu biến động nhiều hơn do tác động từ thuế quan và chi phí đầu vào.

James Hargrave, chuyên gia tại Pillar Financial Planning, cảnh báo rằng nhiều người vẫn lên kế hoạch chi tiêu dựa trên ngân sách năm trước, một thói quen có thể phản tác dụng khi giá cả đang biến động mạnh. “Tôi khuyên khách hàng nên rà soát lại toàn bộ kế hoạch mua sắm nghỉ lễ, từng khoản một,” ông nói. “Lạm phát không diễn ra đồng đều ở mọi lĩnh vực, nên điều chỉnh lại cơ cấu chi tiêu sẽ hiệu quả hơn là chỉ đơn giản cắt giảm.”

Dưới đây là một số hướng dẫn giúp người tiêu dùng lựa chọn thông minh hơn trong mùa lễ này:

Đồ điện tử: Giá tăng vì thuế quan

Các sản phẩm như TV, điện thoại thông minh và máy tính bảng chủ yếu được sản xuất tại Trung Quốc, Ấn Độ và Việt Nam, những nước đang phải chịu mức thuế nhập khẩu cao từ Mỹ. Apple đang lên kế hoạch chuyển phần lớn dây chuyền sản xuất iPhone tại Mỹ sang Ấn Độ vào năm 2026, nơi hiện phải chịu thuế nhập khẩu lên đến 50%.

Hiệp hội Công nghệ Tiêu dùng Mỹ (CTA) ước tính rằng các loại thuế này có thể khiến sức mua của người tiêu dùng Mỹ giảm khoảng 123 tỉ USD. Đồng thời, giá bán lẻ trung bình dự kiến sẽ tăng mạnh: Hơn 30% với điện thoại thông minh, 34% với laptop và máy tính bảng, và tới 69% với máy chơi game. Ngoài ra, nhu cầu chip để phát triển AI cũng có thể tiếp tục đẩy giá tăng trong thời gian tới.

Chuyên gia Willy Shih từ Đại học Harvard cho biết: “Thời điểm để mua hàng trước khi giá tăng do thuế đã qua.” Ông chia sẻ rằng mình đã mua thiết bị quay phim từ tháng 4, khi biết hàng sản xuất tại Thái Lan sẽ bị đánh thuế. Theo ông Mark Mathews từ NRF, doanh số thiết bị điện tử đã tăng 30% trong thời gian đó.

Lời khuyên của Shih dành cho người vẫn muốn mua sắm: “Chờ đến Black Friday để tìm ưu đãi.”

Đồ chơi: Nên mua sớm

Ngành đồ chơi hiện đang chịu áp lực kép. Phần lớn sản phẩm được sản xuất tại Trung Quốc nên phải chịu thuế nhập khẩu cao, trong khi thị hiếu tiêu dùng lại thay đổi nhanh chóng và khó lường. Theo bà Juli Lennett, cố vấn ngành hàng tại Circana, điều này khiến các nhà bán lẻ gặp khó khăn trong việc kiểm soát lượng hàng tồn kho.

“Nếu con bạn muốn một món đồ chơi cụ thể, hãy mua càng sớm càng tốt,” bà khuyên. Các sản phẩm “gây sốt” thường hết hàng sớm hơn dự kiến, đặc biệt trong bối cảnh thuế quan tăng và các trào lưu mạng xã hội như cơn sốt Labubu gần đây. Walmart, Amazon và Toy Insider đều đã công bố danh sách đồ chơi được yêu thích theo nhiều mức giá.

Ngoài đồ chơi, giá dụng cụ thể thao năm nay cũng tăng cao, trong khi giá nhạc cụ vẫn tương đối ổn định.

Trang sức và đồng hồ: Giá sẽ tiếp tục tăng

Giá vàng đã đạt mức kỷ lục vào tháng 10. Dù sau đó có điều chỉnh nhẹ, nhu cầu mua trang sức bằng vàng vẫn rất cao vì chúng luôn được xem là món quà có giá trị. Theo ông David Bonaparte, chủ tịch kiêm CEO Hiệp hội Trang sức Mỹ, vàng là nguyên liệu chính trong nhiều dòng đồng hồ xa xỉ Thụy Sĩ, mặt hàng đang chịu mức thuế nhập khẩu 39%, nên giá có thể tiếp tục tăng.

Thêm vào đó, Ấn Độ, nước xuất khẩu kim cương lớn nhất thế giới, cũng đang bị đánh thuế, gây thêm áp lực lên ngành. Dù vậy, nếu Mỹ và Ấn Độ đạt tiến triển trong đàm phán thương mại, thị trường trang sức có thể trở nên dễ thở hơn. Hiện Mỹ nhập phần lớn kim cương đã mài từ Ấn Độ, nên việc hạ thuế sẽ giúp giảm giá nhiều mặt hàng như đá quý hay kim cương chế tác.

Tuy nhiên, Bonaparte dự báo giá vẫn sẽ tiếp tục tăng trong kỳ nghỉ lễ vì lượng hàng tồn kho trước thuế đang dần cạn kiệt. Ông khuyên người tiêu dùng nên chọn mua ở những nơi bán uy tín. Dù giá cao hơn, các nhà bán lẻ này có thể đảm bảo chất lượng và nguồn gốc sản phẩm.

Riêng với đồng hồ cao cấp, cả Bonaparte và Stephan Shipe, nhà kinh tế học và sáng lập Scholar Advising, đều cho rằng thời điểm hiện tại là cơ hội tốt để mua trước khi giá tiếp tục tăng vào năm 2026.

Quần áo: Nên chọn sản phẩm bền, dùng được lâu

Khi nói đến quần áo trẻ em, nhiều phụ huynh hiện đang trì hoãn việc mua đồ mới, theo ông Marshal Cohen, cố vấn bán lẻ tại Circana. Chuỗi cửa hàng Burlington, chuyên bán hàng giá rẻ, cho biết nhóm khách hàng trẻ tuổi của họ vẫn rất quan tâm đến giá cả, nhưng không chỉ chú ý đến mức giá thấp mà còn quan tâm đến chất lượng và thương hiệu.

Sự thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực sản xuất quần áo và giày dép cũng góp phần đẩy giá tăng. Cohen nhận định rằng các mặt hàng có tốc độ tiêu thụ nhanh như quần áo thường bị ảnh hưởng trước tiên, trong khi những mặt hàng có chu kỳ tiêu dùng dài sẽ điều chỉnh giá chậm hơn. Thương hiệu thời trang trẻ em Carter’s chia sẻ rằng người tiêu dùng đã bắt đầu “chấp nhận” mức giá mới sau khi bị tác động bởi thuế.

Steve Madden đang áp dụng chiến lược “định giá linh hoạt” và thay đổi nhà cung cấp để giữ biên lợi nhuận ổn định. Đồng thời, đơn hàng bán sỉ của hãng cũng đang dần phục hồi.

Tóm lại, dù có các đợt khuyến mãi trong dịp Black Friday, giá quần áo và giày dép vẫn sẽ ở mức cao. Nếu bạn có ý định mua, nên ưu tiên những món có thể sử dụng lâu dài.

Bữa ăn ngày lễ: Hãy thay đổi nguyên liệu để tiết kiệm

Việc chuẩn bị bữa ăn cho kỳ nghỉ lễ năm nay có thể tốn kém hơn. Nhu cầu đối với thịt bò và phô mai vẫn ở mức cao, trong khi số lượng đàn bò tại Mỹ tiếp tục giảm, khiến giá thịt bò duy trì ở mức đắt đỏ. So với các năm trước, giá thịt bò năm nay tăng mạnh hơn hẳn, dù giá gà và thịt heo đã ổn định hơn phần nào.

Thuế nhập khẩu thép cũng ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực như máy móc, vận chuyển, sản xuất và bao bì. Một hệ quả ít ai ngờ là giá rau củ đông lạnh cũng bị đẩy lên. Biến đổi khí hậu càng làm trầm trọng thêm tình hình, khi sản lượng nông sản giảm sút. Cà phê và sôcôla là hai mặt hàng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất vì vụ mùa kém và thuế nhập khẩu cao.

Tuy vậy, không phải mặt hàng nào cũng tăng giá. Nhiều loại cá đóng hộp như cá ngừ, cá mòi hay cá cơm vẫn giữ mức giá khoảng một USD mỗi hộp tại nhiều siêu thị lớn nhờ hạn sử dụng dài và nguồn cung dồi dào. Thậm chí, các thương hiệu cao cấp như Fishwife cũng đang thu hút người tiêu dùng.

Theo giáo sư Ricky Volpe từ Đại học Bách khoa California, giá thực phẩm biến động do nhiều yếu tố phức tạp, không thể quy về một nguyên nhân duy nhất. Tuy nhiên, nhìn chung, giá hàng tạp hóa vẫn tương đối ổn định nhờ sự linh hoạt của người tiêu dùng và cách các nhà sản xuất cũng như nhà bán lẻ tính giá trung bình theo từng nhóm hàng.

“Nếu người tiêu dùng sẵn sàng chuyển sang các lựa chọn thay thế như ức gà, thịt chay, đậu phụ hay hải sản thay vì bò bít tết và thịt xay, họ sẽ tiết kiệm được đáng kể,” ông Volpe nói. Ông cũng khuyên nên chọn các nhãn hàng riêng của siêu thị hoặc tận dụng chương trình khuyến mãi để cắt giảm chi phí một cách hiệu quả.

Rượu vang: Món quà hợp túi tiền trong mùa lạm phát

Nhu cầu rượu mạnh thường tăng cao vào dịp lễ, và điều này có thể khiến giá tiếp tục đi lên, theo ông Scott Scanlon, phó chủ tịch điều hành mảng đồ uống có cồn tại Circana.

Trong khi đó, giá bia được dự báo sẽ ổn định. “Không ai thật sự muốn tăng giá lúc này,” ông Scanlon nhận định. Ông cho biết các hãng bia đang cố giữ giá cạnh tranh trong một thị trường nhạy cảm, khi người tiêu dùng có xu hướng mua theo số lượng thay vì theo thương hiệu, khiến yếu tố trung thành ít quan trọng hơn.

Ngược lại, giá rượu vang đang giảm. “Giá đang giảm mạnh hơn bình thường,” Scanlon nói và cho biết ngành rượu vang đang đối mặt với nhiều thách thức như thuế cao với các nhà sản xuất châu Âu, lượng tiêu thụ giảm từ thế hệ Gen Z và các cảnh báo y tế về tác hại của rượu.

Đồ gia dụng: Thực tế và nên được cân nhắc kỹ

Với những ai yêu thích trang trí nhà cửa, các đợt giảm giá sắp tới sẽ là cơ hội tốt. Dù xu hướng nội thất thay đổi liên tục, quá trình sản xuất và vận chuyển đồ lại diễn ra rất chậm, theo ông Cohen. Ngành này cũng bị ảnh hưởng bởi thuế áp lên hàng sản xuất tại Trung Quốc và Việt Nam, hai nguồn cung quan trọng của thị trường. Dù vậy, đây vẫn là nhóm hàng có nhiều ưu đãi hơn các ngành khác.

“Nếu bạn nhập hàng sớm để đón đầu xu hướng mà tính toán sai, bạn sẽ phải xả hàng vì tồn kho quá nhiều,” ông Shih cho biết. Tuy nhiên, điều này lại có lợi cho người tiêu dùng, vì những món hàng dư thường có giá thấp hơn đáng kể.

Ngoài nội thất, nếu bạn muốn tặng một món quà thực tế, hãy lưu ý rằng giá thiết bị điện tử gia dụng và dụng cụ đang cao hơn bình thường. Ngược lại, giá đồ dùng ngoài trời và sản phẩm cho thú cưng vẫn khá ổn định.

Du lịch: Nên đặt vé ngay từ bây giờ

Ngành du lịch ít bị ảnh hưởng bởi các căng thẳng địa chính trị, vì đây là ngành dịch vụ. Dù có lo ngại về tình trạng thiếu kiểm soát viên không lưu tại Mỹ, áp lực này hiện vẫn chưa đủ để đẩy giá vé máy bay tăng, theo ông Vinayak Deshpande, giáo sư tại Trường Kinh doanh UNC Kenan-Flagler, chuyên nghiên cứu chuỗi cung ứng hàng không.

Lĩnh vực lưu trú cũng tương tự. “Khách sạn là ngành dịch vụ nên ít bị ảnh hưởng bởi rủi ro địa chính trị như thuế, vì chi phí cấu thành không thay đổi nhiều,” Deshpande giải thích. Dù biến động kinh tế lớn có thể ảnh hưởng đến nhu cầu, ngành du lịch và khách sạn nhìn chung vẫn hoạt động ổn định. Đây có thể là thời điểm hợp lý để lên kế hoạch cho các chuyến đi.

Với những chuyến đi vào kỳ nghỉ, Deshpande khuyên nên đặt vé sớm khi còn nhiều lựa chọn. Giá thường tăng sát ngày lễ, trừ khi nền kinh tế suy yếu – điều rất khó lường.

Nếu vẫn băn khoăn có nên mua hay không, hãy nhớ những lời khuyên sau:

Cá nhân hóa món quà: Theo ông Ryan Marshall, phó chủ tịch và cố vấn tài chính tại Wealth Enhancement, những món quà mang tính cá nhân hoặc thiên về trải nghiệm luôn là cách hiệu quả để giảm áp lực chi tiêu. Đó có thể là món đồ tự làm, hoặc một trải nghiệm chung như đi xem phim, hòa nhạc, những thứ vẫn giữ nguyên giá so với các năm trước. “Đây luôn là chiến lược tặng quà hiệu quả,” ông nói, dù cần thêm thời gian và công sức.

Mua sớm: Marshall khuyên người tiêu dùng nên bắt đầu sớm để có đủ thời gian theo dõi giá và tìm ưu đãi. Các công cụ theo dõi giá, khuyến mãi sớm trước Black Friday và ưu đãi hoàn tiền qua thẻ tín dụng đều là cách kéo giãn ngân sách. “Bắt đầu sớm luôn là lựa chọn tốt,” ông nói.

Giữ bình tĩnh: Theo ông Elliot Pepper từ Northbrook Financial, sự linh hoạt quan trọng hơn việc cố canh đúng thời điểm. “Cố gắng canh giá trong thời kỳ lạm phát không phải là chiến lược hiệu quả,” ông nói. “Giá hiếm khi quay lại mức cũ như trước đây.”