Trung Quốc cần có hành động ngăn chặn dòng chảy tiền chất fentanyl vào Mỹ trước khi tiến hành các cuộc đàm phán thương mại tiếp theo, theo một thượng nghị sĩ thân cận với Tổng thống Donald Trump, người đã có cuộc gặp với các quan chức cấp cao tại Bắc Kinh vào cuối tuần qua.

"Sẽ rất khó để thảo luận về thuế quan hay các rào cản phi thuế quan nếu vấn đề tiền chất fentanyl chưa được giải quyết," thượng nghị sĩ Cộng hòa Steve Daines (bang Montana) cho biết trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại với Bloomberg News hôm Chủ nhật, 23.4.

Daines — người từng đóng vai trò trung gian cho ông Trump trong cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung nhiệm kỳ đầu — đã gặp gỡ các nhà lãnh đạo Trung Quốc tại Bắc Kinh, bao gồm thủ tướng Lý Cường, phó thủ tướng Hà Lập Phong (He Lifeng) và thứ trưởng Ngoại giao Mã Triêu Húc (Ma Zhaoxu). Ông cho biết phía Trung Quốc đã tiếp nhận rõ ràng yêu cầu của Mỹ không chỉ làm chậm mà phải chấm dứt hoàn toàn dòng chảy tiền chất fentanyl vào Mỹ.

"Lập trường của tổng thống Trump đã được truyền tải một cách rõ ràng và phía Trung Quốc đã tiếp nhận điều đó," ông Daines nói. "Chúng tôi kỳ vọng sẽ thấy các hành động quyết liệt nhằm ngăn chặn dòng chảy những tiền chất này."

Ông Trump đã gia tăng căng thẳng thương mại với Trung Quốc kể từ khi quay trở lại Nhà Trắng, áp thuế 10% đối với hàng hóa Trung Quốc vào tháng 2 và tiếp tục tăng thêm 10% vào tháng 3. Trung Quốc đáp trả bằng cách áp thuế đối với một loạt nông sản Mỹ và đình chỉ nhập khẩu đậu tương từ ba doanh nghiệp Mỹ.

Phía Trung Quốc cho rằng, Mỹ chưa đưa ra các bước cụ thể nhằm khắc phục vai trò của nước này trong vấn đề buôn bán fentanyl trái phép, viện dẫn mà ông Trump đưa ra làm lý do áp thuế. Đội ngũ của tổng thống Mỹ bác bỏ quan điểm này, nhấn mạnh rằng họ mong đợi tờ Nhân Dân Nhật Báo đăng một bài xã luận trên trang nhất lên án hoạt động buôn bán fentanyl, cũng như Bắc Kinh áp dụng án tử hình đối với các đối tượng buôn lậu.

Ông Daines cho biết bước tiếp theo sẽ là các cuộc trao đổi giữa chính quyền hai bên, cũng như một cuộc gặp tiềm năng giữa chủ tịch Tập Cận Bình và ông Trump trước cuối năm nay.

"Cả hai bên đều mong muốn có một cuộc gặp cấp cao. Chỉ là chưa có ngày cụ thể," ông nói.

Tập Cận Bình sẽ thăm Mỹ?

Nhiều lần bày tỏ mong muốn gặp chủ tịch Tập Cận Bình, ông Trump gần đây tuyên bố rằng nhà lãnh đạo Trung Quốc sẽ thăm Washington trong tương lai gần. Tuy nhiên, phía Bắc Kinh phản hồi rằng họ "chưa có thông tin" để chia sẻ.

Tại cuộc gặp với ông Daines hôm Chủ nhật, thủ tướng Lý Cường nhấn mạnh rằng không quốc gia nào có thể đạt được sự phát triển và thịnh vượng bằng cách áp thuế quan, mà chỉ thông qua việc mở cửa và hợp tác, theo Tân Hoa Xã. Ông Lý khẳng định rằng "không có bên thắng trong một cuộc chiến thương mại," đồng thời bày tỏ hy vọng Mỹ và Trung Quốc có thể "trao đổi thẳng thắn, xây dựng lòng tin và tăng cường hợp tác thực chất."

Ông Daines, người từng làm việc tại Trung Quốc và Hong Kong trong những năm 1990 với vai trò lãnh đạo tại Procter & Gamble, đã tham gia cuộc gặp với ông Lý cùng các lãnh đạo doanh nghiệp hàng đầu của Mỹ đến Bắc Kinh dự diễn đàn Phát triển Trung Quốc thường niên. Trong số này có CEO FedEx Raj Subramaniam, phó Chủ tịch cấp cao Boeing Brendan Nelson, cùng đại diện cấp cao từ Cargill, Pfizer và Qualcomm.

Ngoài vấn đề fentanyl, ông Daines cũng đề cập đến việc gia hạn giấy phép xuất khẩu đã hết hạn của các nhà sản xuất thịt bò Mỹ.

Ông Daines cũng bày tỏ mong muốn tổ chức một phái đoàn lưỡng đảng gồm các thượng nghị sĩ Mỹ đến Trung Quốc vào cuối năm nay, sau khi ông David Perdue được xác nhận làm đại sứ Mỹ tại Bắc Kinh. Perdue từng làm việc tại Singapore và Hong Kong, hỗ trợ các công ty Mỹ tìm kiếm nguồn lao động giá rẻ tại châu Á trước khi chuyển sang lĩnh vực chính trị.