Mức nhập khẩu dầu thô từ Indonesia này vừa cao vừa bất thường, vì Indonesia đã là nước nhập khẩu dầu trong hơn hai thập kỷ và phần lớn sản lượng trong nước được tiêu thụ nội địa. Dữ liệu theo dõi tàu cho thấy một số tàu phát tín hiệu cập cảng Indonesia trước khi dỡ hàng tại Trung Quốc, với các nhà nhập khẩu đăng ký tại nhiều tỉnh Trung Quốc xuất hiện như người mua dầu thô Indonesia.

Trung Quốc hiện là khách hàng lớn nhất của dầu Iran. Các dòng chảy dầu này là huyết mạch kinh tế quan trọng đối với Tehran, đồng thời cho phép Bắc Kinh hưởng lợi từ nguồn cung giá rẻ để củng cố an ninh năng lượng. Tuy nhiên, hoạt động thương mại này vốn dựa vào đội tàu “bóng ma” đã nhiều lần trở thành mục tiêu trừng phạt của Mỹ.

Theo dữ liệu hải quan, Bắc Kinh không chính thức nhập khẩu dầu thô Iran kể từ giữa năm 2022. Trong khi đó, nước này mua nhiều dầu từ Malaysia hơn mức sản lượng của quốc gia này. Các khu vực ngoài khơi bờ biển phía đông Malaysia đã trở thành điểm trung chuyển, nơi các chuyến hàng thường được đổi nhãn trước khi đi tiếp đến Trung Quốc. Trong hai tháng qua, lượng dầu khai báo từ Malaysia đã giảm hơn 30%.

“Đây chỉ là một phần trong quá trình các nhà vận hành tiếp tục thay đổi chiến thuật, che giấu những gì họ đang làm,” Charlie Brown, cố vấn cấp cao tại tổ chức United Against Nuclear Iran (Mỹ), cho biết. “Họ vẫn đang thực hiện chuyển tải tàu tại cùng một khu vực ngoài khơi Malaysia, mô hình thương mại cơ bản vẫn không thay đổi.”

Dữ liệu theo dõi tàu cho thấy một số tàu báo hiệu sẽ cập cảng Kabil, đảo Batam (Indonesia), ngay phía nam Singapore, trước khi dỡ hàng tại Trung Quốc. Theo dữ liệu hải quan Trung Quốc, các nhà nhập khẩu tại Hà Bắc, Liêu Ninh, Sơn Đông và Giang Tô xuất hiện với tư cách người mua dầu thô Indonesia.

Tại Indonesia, các yêu cầu bình luận gửi tới Bộ Năng lượng, công ty dầu khí quốc gia Pertamina và cảng Kabil chưa được phản hồi ngay. Số liệu của cơ quan thống kê địa phương cho thấy đến tháng 7 năm nay, xuất khẩu dầu thô mới chỉ đạt 1,3 triệu tấn. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng không phản hồi yêu cầu bình luận.

Ít nhất bốn tàu - Aquaris, Yuhan, Pola và Pix - đã phát tín hiệu đến Kabil trong những tháng gần đây, theo dữ liệu theo dõi tàu do Bloomberg tổng hợp. Cảng này không gắn với cơ sở xuất khẩu dầu thô nào, nằm gần vùng biển Johor (Malaysia), nơi lâu nay là điểm trung chuyển tàu-đến-tàu.

Trong đó, tàu Aquaris (loại Aframax) báo hiệu đến Kabil vào giữa tháng 5, sau đó đổi điểm đến sang vùng biển Johor. Tàu này nhận dầu Iran từ Sorion, một tàu bị Mỹ và Anh trừng phạt, rồi dỡ hàng tại cảng Haiye ở Thanh Đảo vào tháng 6, nơi vừa bị Bộ Ngoại giao Mỹ trừng phạt vào tháng 8. Kể từ đó, Aquaris đã hoàn tất thêm một chuyến tương tự và hiện đang trên đường tới Kabil lần thứ ba.

Tàu Yuhan rời Kabil vào giữa tháng 6, sau đó báo hiệu điểm đến là vùng biển Johor rồi cập cảng Nhật Chiếu (Trung Quốc) vào cuối tháng 7, dỡ gần 202.000 thùng dầu thô không rõ nguồn gốc, theo Vortexa Ltd. dẫn báo cáo từ đại lý cảng. Vào tháng 5, Yuhan từng được ghi nhận nhận dầu Iran từ một tàu khác ngoài khơi Malaysia để vận chuyển tới cảng Đại Liên.

Tàu Pola thông báo sẽ ghé Kabil cuối tháng 7, sau đó được thấy xuất hiện gần Malaysia để nhận dầu Iran, theo dữ liệu từ Kpler và Vortexa. Lô hàng được dỡ tại Đại Liên giữa tháng 8. Pola kể từ đó đã quay lại Kabil, rời đi ngày 13.9, và dự kiến đến RiZhao trong vài ngày tới. Dữ liệu mớn nước cho thấy con tàu, có sức chứa 490.000 thùng, hiện đang chở đầy hàng.

Một quản lý tại FASAFE SHIPPING PTE LTD, đơn vị vận hành kỹ thuật của Pola, cho biết việc chuyển tải tàu-đến-tàu không phải hiếm ở khu vực này, song từ chối bình luận về các hoạt động cụ thể hoặc nguồn gốc hàng hóa. Chủ sở hữu tàu Pix không trả lời email yêu cầu bình luận. Không có liên hệ nào được công bố đối với ban quản lý của Aquaris và Yuhan.