Vào đầu những năm 2000, Microsoft đứng trước nhiều thách thức lớn. Doanh thu từ Windows - từng là “con gà đẻ trứng vàng” - sụt giảm mạnh. Cấu trúc tổ chức cồng kềnh với nhiều tầng nấc quản lý khiến gã khổng lồ phản ứng chậm chạp trước các đối thủ mới nổi như Google hay Apple. Trước hoàn cảnh đó, CEO mới nhậm chức Satya Nadella quyết định thực hiện cuộc “đại phẫu”: Sa thải 18 ngàn nhân viên (14% tổng số lao động Microsoft lúc đó), đồng thời tái cơ cấu toàn diện từ sản phẩm đến tổ chức và văn hóa doanh nghiệp. Kết quả là sau 10 năm, quá trình chuyển đổi của Microsoft thành công rực rỡ. Họ giữ vững vị trí là một trong những tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới. Mức vốn hóa của hãng tăng gấp 10 lần, vượt mốc 3.000 tỉ đô la Mỹ. Số lượng lao động tăng trở lại, lên đến gần 230 ngàn người vào năm 2024.

Câu chuyện của Microsoft cho thấy cải tổ - dù đau đớn -là cần thiết để một tổ chức thích ứng với môi trường mới. Bài học đó không chỉ đúng với tổ chức tư nhân. Nếu coi nhà nước như một “đại doanh nghiệp”, có thể thấy hiệu quả hoạt động của nó phụ thuộc rất nhiều vào hệ thống tổ chức và cách thức vận hành.