Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam đạt 75,39 tỉ USD, tăng 16,6% so với cùng kỳ. Tính chung quý I, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu tăng gần 14%, đạt 202,5 tỉ USD. Tuy giá trị nhập khẩu tăng 17%, cao hơn mức 10% của xuất khẩu, Việt Nam vẫn xuất siêu 3,2 tỉ USD trong quý I, với tổng kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 102,8 tỉ USD.

Xét theo thị trường, Hoa Kỳ và Trung Quốc tiếp tục giữ ngôi vị quán quân ở hai chiều xuất khẩu và nhập khẩu hàng hoá của Việt Nam. Việt Nam xuất siêu sang Hoa Kỳ gần 30 tỉ USD trong quý I, gấp ba lần mức xuất siêu sang EU - thị trường đứng thứ hai về mức xuất siêu. Ở chiều ngược lại, Việt Nam nhập siêu gần 25 tỉ USD từ Trung Quốc, trong khi nhập siêu từ Hàn Quốc 7,1 tỉ USD.

Tăng trưởng xuất nhập khẩu hàng hoá năm nay gặp khó khăn khó khi tổng thống Donald Trump tuyên bố áp thuế đối ứng 46% lên hàng hoá xuất khẩu từ Việt Nam sang Hoa Kỳ kể từ ngày 9.4.

“Thặng dư thương mại giữa Việt Nam với Mỹ đã tăng gấp ba lần kể từ năm 2018 khi ông Trump có đợt áp thuế đầu tiên với hàng hoá từ Trung Quốc trong nhiệm kỳ. Năm ngoái, thặng dư thương mại đạt 123,5 tỉ USD, khoảng 26,4% tổng GDP,” bà Tamara Henderson từ Bloomberg Economics nhận định trong báo cáo về Việt Nam công bố hai ngày trước khi tổng thống Trump tuyên bố mức thuế đối ứng. Bà cũng nhận xét, dù Việt Nam có thoát khỏi mức thuế đối ứng cứng rắn từ Hoa Kỳ, sự đảo ngược thương mại toàn cầu do ảnh hưởng bởi chiến tranh thương mại trên diện rộng cản trở hoạt động xuất khẩu.

Các mối đe doạ về thuế quan của Hoa Kỳ đang nhắm vào các sản phẩm nông nghiệp, vật liệu, kim loại, ô tô và chất bán dẫn. Hàng hoá trong tầm ngắm theo mã HS2. Mã HS là hệ thống các mô tả và mã hoá hàng hoá xuất nhập khẩu của tổ chức Hải quan Thế giới (World Customs Organization), nhằm phân loại các nhóm hàng hoá xuất nhập khẩu. Mã HS2 chiếm tới 46% lượng xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ, và 54% tổng hàng hoá xuất khẩu của Việt Nam ra thế giới, theo UN Comtrade.

Trong báo cáo mới nhất về tác động của thuế quan, công ty chứng khoán Thiên Việt (TVS) cho biết mức thuế suất tăng thêm sẽ khiến hàng Việt Nam mất đi ưu thế cạnh tranh hiện có với các quốc gia. Có sáu nhóm hàng dự báo sẽ ảnh hưởng bởi thuế quan của Mỹ bao gồm: Máy móc thiết bị điện tử, máy tính, điện thoại (HS Code: 85), máy móc và phụ tùng (HS Code: 84), Dệt may (HS Code: 61, 62), Giày dép (HS Code: 64), đồ nội thất (HS Code: 94) và thuỷ sản (HS Code: 03).

Đối với nhóm hàng điện tử đang chịu  thuế suất của Mỹ không đáng kể, khi mức thuế mới áp dụng, hàng Việt Nam sẽ bị áp thuế cao thứ hai chỉ sau Trung Quốc, khiến mặt hàng này mất lợi thế cạnh tranh khi so sánh với các quốc gia khác. Tương tự với thuỷ sản, ở kịch bản thuế đối ứng là 46%, mặt hàng thuỷ sản sẽ mất hẳn lợi thế bởi thuế suất dành cho các quốc gia cạnh tranh cùng ngành hàng ở mức 21,6%. Đồ nội thất là nhóm chịu ảnh hưởng mạnh do chi phí sản xuất từ Việt Nam tăng lên, và đơn hàng có thể chuyển sang Mexico - quốc gia đứng sau Việt Nam về tỷ trọng xuất khẩu vào Hoa Kỳ, sở hữu lợi thế vị trí sát bên.

Giày dép và dệt may, dù có ảnh hưởng nhưng sẽ chưa đáng kể, theo báo cáo từ TVS. Lý do, quy mô xuất khẩu giày dép vào Hoa Kỳ rất lớn và khó có thể thu hẹp trong ngắn hạn. Riêng dệt may, các nước cạnh tranh chính với Việt Nam cũng bị tăng thuế trong đợt này, ví dụ Bangladesh là 51,4% và Campuchia là 63%. Đây là cơ sở khiến TVS nhận định dệt may sẽ ít bị ảnh hưởng sau khi Việt Nam bị áp thuế đối ứng.

Theo số liệu kinh tế quý I công bố ngày 6.4 của Việt Nam, tăng trưởng GDP quý I đạt 6,93% - mức cao nhất kể từ 2018. Xét theo cơ cấu sử dụng GDP, xuất khẩu hàng hoá và dịch vụ tăng 10%, trong khi nhập khẩu hàng hoá và dịch vụ tăng tới gần 13% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế trong ba quý còn lại chịu ảnh hưởng của cuộc chiến thương mại toàn cầu khi Mỹ áp thuế quan lên nhiều nước và hành động trả đũa của một số quốc gia.  

Bloomberg từng dự báo thuế quan nói chung có thể ảnh hưởng tới khoảng 105,3 tỉ USD thương mại trung bình, và giảm 0,2% GDP của Việt Nam. Một số tổ chức quốc tế khác lại có cái nhìn kém lạc quan hơn. Dragon Capital dự báo thuế đối ứng có thể khiến xuất khẩu của Việt Nam giảm 9%, và GDP giảm 1,5-2 điểm phần trăm. Ngân hàng Maybank trong báo cáo công bố ngày 4.4 hạ một điểm phần trăm của dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam năm 2025 về mức 5,9%.

Công ty chứng khoán HSC dự báo xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ sẽ giảm khoảng 10,5% trong năm 2025 và tiếp tục giảm mạnh 24,5% trong năm 2026. Điều này sẽ kéo tổng giá trị xuất khẩu nói chung giảm 1% trong năm nay và giảm 7% trong năm tiếp theo. Nhóm nghiên cứu từ HSC dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2025 sẽ giảm 2,5 điểm phần trăm so với cùng kỳ.