Bộ Thương mại Mỹ đã ban hành hướng dẫn khẳng định rằng việc sử dụng chip trí tuệ nhân tạo (AI) Ascend của Huawei "ở bất kỳ đâu trên thế giới" đều vi phạm quy định kiểm soát xuất khẩu của Mỹ. Động thái này đánh dấu bước leo thang trong nỗ lực của Washington nhằm kiềm chế tốc độ phát triển công nghệ AI của Trung Quốc.

Trong tuyên bố hôm thứ Ba, Cục Công nghiệp và An ninh (BIS) thuộc Bộ Thương mại Mỹ cho biết cơ quan này sẽ cảnh báo công chúng về "những hậu quả tiềm ẩn khi cho phép chip AI của Mỹ được sử dụng để đào tạo và triển khai mô hình AI của Trung Quốc." Điều này cho thấy Mỹ quyết tâm ngăn chặn công nghệ AI tiên tiến của mình bị sử dụng vào mục đích quân sự hoặc bị Bắc Kinh khai thác.

Quá trình đào tạo mô hình AI bao gồm việc cung cấp nguồn dữ liệu khổng lồ để mô hình học cách nhận diện mẫu, trong khi triển khai (inference) là giai đoạn áp dụng kiến thức đã học vào các tác vụ cụ thể. Với hướng dẫn mới, Huawei sẽ gặp nhiều khó khăn hơn trong việc phát triển chip AI hiệu suất cao và chip cho điện thoại thông minh — các lĩnh vực vốn đã bị cản trở bởi các lệnh trừng phạt của Mỹ.

Hiện tại, Huawei đang phát triển hai bộ xử lý Ascend mới — được coi là đối thủ của dòng chip tăng tốc Nvidia — dựa trên công nghệ 7 nanomet, tiêu chuẩn phổ biến trong ngành chip hiện nay. Tuy nhiên, các biện pháp hạn chế do Mỹ dẫn đầu đã ngăn cản các đối tác sản xuất chip của Huawei tiếp cận hệ thống công nghệ tiên tiến nhất, khiến quá trình phát triển của hãng gặp khó khăn.

Cùng với hướng dẫn về Huawei, Bộ Thương mại Mỹ cũng thông báo sẽ hủy bỏ các quy định xuất khẩu bán dẫn dùng trong phát triển AI do chính quyền ông Biden ban hành trước đó. Những quy định này từng gây tranh cãi và vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ các nước đồng minh của Mỹ, cũng như các công ty như Nvidia và Oracle.

Theo Bộ Thương mại Mỹ, các quy định của ông Biden "đã làm suy yếu mối quan hệ ngoại giao của Mỹ với hàng chục quốc gia." Để khắc phục tình trạng này, Bộ Thương mại Mỹ sẽ sớm công bố thông báo chính thức về việc hủy bỏ các quy định trên và sẽ ban hành quy định thay thế "trong tương lai gần."

Trong bối cảnh đó, chính quyền ông Trump đang xây dựng một phương pháp tiếp cận mới, có thể bao gồm đàm phán các thỏa thuận song phương với từng quốc gia. Động thái này phản ánh nỗ lực điều chỉnh chính sách kiểm soát công nghệ của Mỹ, nhằm bảo vệ lợi ích an ninh quốc gia trong khi vẫn giữ được quan hệ ngoại giao với các đồng minh.

Bất kể kết quả cuối cùng ra sao, Bộ Thương mại Mỹ khẳng định chiến lược mới sẽ là "một kế hoạch táo bạo và toàn diện nhằm thúc đẩy công nghệ AI của Mỹ với các đối tác đáng tin cậy trên toàn cầu, đồng thời đảm bảo công nghệ này không rơi vào tay đối thủ."