Ông Jerry Hu, chủ doanh nghiệp phụ tùng ô tô ở Chiết Giang, cho biết một nhân viên ngân hàng đề nghị ông vay 5 triệu nhân dân tệ, gửi lại toàn bộ vào tài khoản và hoàn tiền sau một tháng, ngân hàng sẽ chịu lãi. “Họ gọi cho tôi liên tục,” Hu kể, “tôi thật ra không cần vốn, nhưng vẫn đồng ý giúp.”

Hiện tượng này lan rộng khi các ngân hàng bị yêu cầu phải cho vay ít nhất ngang bằng năm ngoái, dù biên lợi nhuận thấp kỷ lục và nợ xấu tăng. Một số nhân viên ngân hàng còn dùng tiền túi trả lãi thay khách hàng để giữ mối quan hệ.

Theo Bloomberg, tình trạng “thổi phồng” số liệu cho vay không mới. Năm 2023, sáu định chế tài chính nhà nước bị phát hiện phát hành 516,7 tỉ nhân dân tệ khoản vay ngay trước kỳ đánh giá, rồi rút lại sau đó. Gần đây, chi nhánh Ngân hàng Thanh Đảo bị phạt 518.300 nhân dân tệ vì hành vi tương tự.

Trong khi đó, tăng trưởng tín dụng mới của Trung Quốc tháng 7 giảm lần đầu tiên trong hai thập kỷ. Tính đến tháng 9, tổng dư nợ cho vay (không bao gồm các tổ chức tài chính) chỉ tăng 6,4% so với cùng kỳ, mức thấp nhất kể từ năm 2003.

Suy giảm thị trường bất động sản, tâm lý thận trọng của hộ gia đình và doanh nghiệp, cùng chiến dịch siết nợ ngầm của Bắc Kinh khiến nhu cầu vay vốn suy yếu nghiêm trọng. Số lượng công cụ tài chính địa phương và tổng nợ của nhóm này đã giảm lần lượt 71% và 62% trong hai năm rưỡi qua.

Giới điều hành ngân hàng đang đối diện hai lựa chọn đều rủi ro: Hoặc chấp nhận tăng rủi ro tín dụng để đạt chỉ tiêu, hoặc hụt mục tiêu cho vay, làm xấu thêm bảng cân đối trong giai đoạn tăng trưởng yếu nhất kể từ sau phong tỏa Covid năm 2022.