Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. (TSMC) đang xem xét khả năng nắm quyền kiểm soát các nhà máy của Intel Corp. tại Mỹ theo đề xuất từ chính quyền Donald Trump, một nguồn tin am hiểu vấn đề cho biết. Động thái này diễn ra trong bối cảnh cựu tổng thống tìm cách thúc đẩy sản xuất trong nước và duy trì vị thế dẫn đầu của Mỹ trong các công nghệ cốt lõi.

Các quan chức thuộc nhóm của Trump đã đề cập đến ý tưởng hợp tác giữa hai công ty trong các cuộc thảo luận gần đây với TSMC, và phía công ty Đài Loan đã bày tỏ thiện chí. Tuy nhiên, chưa rõ Intel có sẵn sàng cho một thỏa thuận hay không.

Theo nguồn tin, các cuộc đàm phán vẫn đang ở giai đoạn sơ khai và chưa xác định rõ cấu trúc hợp tác, nhưng mục tiêu là để TSMC – nhà sản xuất chip theo đơn hàng lớn nhất thế giới – trực tiếp vận hành các nhà máy của Intel tại Mỹ. Điều này không chỉ giải quyết những lo ngại về tình hình tài chính suy yếu của Intel, mà còn giúp hãng tập trung vào hoạt động sản xuất chiến lược.

Thỏa thuận có thể bao gồm việc các hãng thiết kế chip lớn của Mỹ nắm giữ cổ phần, cùng với sự hỗ trợ từ chính phủ. Như vậy, liên doanh này sẽ không hoàn toàn thuộc sở hữu nước ngoài. TSMC hiện là đối tác sản xuất của Apple, Nvidia và nhiều công ty công nghệ khác đang phát triển chip cho trí tuệ nhân tạo (AI).

Tuy nhiên, khả năng hợp tác có thể đối mặt với các rào cản chính trị, tương tự như thương vụ mua lại United States Steel Corp. của Nippon Steel (Nhật Bản) đang gặp trở ngại.

Một quan chức Nhà Trắng cho biết tổng thống Mỹ khó có thể ủng hộ việc một công ty nước ngoài điều hành nhà máy của Intel. Trong khi đó, cả Intel lẫn TSMC từ chối bình luận về thông tin này.

Cổ phiếu Intel đã thu hẹp đà giảm sau khi Bloomberg đưa tin về các cuộc thảo luận. Cổ phiếu hãng này đóng cửa phiên thứ Sáu tại New York ở mức 23,60 USD, giảm 2,2% sau khi có thời điểm mất tới 5,3%.

Dù đánh mất nhiều thị phần vào tay các đối thủ trong 5 năm qua, Intel vẫn là nhà sản xuất chip hàng đầu trong lĩnh vực máy tính cá nhân và máy chủ. Công ty cũng sở hữu mạng lưới sản xuất lớn nhất và tiên tiến nhất thuộc một doanh nghiệp Mỹ – yếu tố có ý nghĩa chiến lược quan trọng khi Washington tìm cách giảm sự phụ thuộc vào châu Á trong lĩnh vực bán dẫn.

Dưới thời cựu CEO Pat Gelsinger, Intel đã triển khai chiến lược tái thiết tham vọng với sự hỗ trợ của 7,9 tỉ USD từ chính phủ Mỹ, dành cho các dự án tại bốn bang. Công ty cũng được cấp 3 tỉ USD để sản xuất chip cho quân đội Mỹ, số tiền này sẽ được giải ngân dần theo tiến độ. Đến tháng Một năm nay, Intel đã nhận 2,2 tỉ USD.

Tuy nhiên, kế hoạch mở rộng của Intel đang gặp khó khăn khi công ty chưa thu hút đủ khách hàng bên ngoài để tối ưu hóa khoản đầu tư, đặc biệt tại cơ sở mới ở Ohio. Trong khi đó, các sản phẩm cốt lõi của hãng cũng đang mất thị phần, khiến áp lực tài chính gia tăng. Hội đồng quản trị Intel đã mất niềm tin vào chiến lược phục hồi của Gelsinger, dẫn đến quyết định thay thế CEO vào tháng 12.

Washington đã thảo luận nhiều phương án khác nhau để hỗ trợ ngành chip Mỹ. Một đề xuất từ chính quyền Biden là hợp tác giữa Intel và GlobalFoundries Inc., nhưng kế hoạch này không khả thi vì GlobalFoundries đã rút khỏi sản xuất chip tiên tiến và không có nguồn lực tài chính để mua lại Intel.

Chính quyền Biden cũng từng đề nghị TSMC cấp phép công nghệ sản xuất để Intel áp dụng tại các nhà máy của mình. Tuy nhiên, TSMC không muốn hỗ trợ một đối thủ tiềm tàng, trong khi Nhà Trắng cũng không muốn can thiệp sâu vào quá trình đàm phán.

Ngược lại, Trump lại sẵn sàng thúc đẩy các thỏa thuận thương mại, và TSMC dường như muốn duy trì mối quan hệ tốt với chính quyền mới. Đây là lần đầu tiên công ty Đài Loan tổ chức cuộc họp hội đồng quản trị tại Mỹ – động thái được cho là thể hiện thiện chí hợp tác.

Trump nhiều lần cáo buộc Đài Loan “cướp mất” ngành công nghiệp bán dẫn của Mỹ và đe dọa áp thuế lên chip sản xuất ở nước ngoài. Ông ủng hộ cách tiếp cận này hơn là sử dụng trợ cấp chính phủ – phương án được áp dụng trong Đạo luật Chips and Science Act năm 2022, giúp TSMC giành được 6,6 tỉ USD tài trợ cho ba nhà máy tại Phoenix.

Trong một hội nghị về AI tại Paris, Phó tổng thống JD Vance nhấn mạnh: “Mỹ sẽ đảm bảo rằng các hệ thống AI mạnh nhất thế giới được xây dựng tại Mỹ với các con chip do người Mỹ thiết kế và sản xuất.”

Sự thay đổi trong lập trường của TSMC là điều đáng chú ý. Hồi tháng 10, CEO C.C. Wei từng tuyên bố không quan tâm đến việc mua lại nhà máy của Intel. Tuy nhiên, đến tháng 1, khi được hỏi lại về vấn đề này, ông chỉ nói: “Intel là khách hàng quan trọng của chúng tôi. Tôi rất quý họ, và họ cũng rất quan trọng với TSMC. Đó là tất cả những gì tôi có thể chia sẻ.”