Cơ quan tình báo Trung Quốc cáo buộc các tổ chức nước ngoài mua bán trái phép nguyên liệu đất hiếm, đồng thời khẳng định sẽ tiếp tục siết chặt công tác chống buôn lậu. Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh Bắc Kinh vừa đồng ý xem xét cấp phép xuất khẩu loại tài nguyên công nghiệp trọng yếu sau cuộc đàm phán thương mại với Mỹ.

Bộ An ninh Quốc gia Trung Quốc không nêu đích danh quốc gia nào, nhưng cho biết các tổ chức nước ngoài đã tổ chức hoạt động buôn lậu loại tài nguyên mà Bắc Kinh xem là chiến lược, từng được sử dụng làm đòn bẩy trong các cuộc đàm phán thuế quan với Washington.

“Những năm gần đây, các cơ quan tình báo và gián điệp nước ngoài cùng các đối tượng trong nước đã tìm cách cấu kết, kích động hoạt động đánh cắp đất hiếm thông qua hình thức vận chuyển bưu phẩm, đe dọa nghiêm trọng tới an ninh quốc gia,” bộ này cho biết trong một bài đăng trên WeChat hôm thứ Sáu (18.7).

Trung Quốc từng tận dụng vị thế thống lĩnh trong lĩnh vực sản xuất kim loại và nam châm đất hiếm để gây sức ép trong cuộc chiến thương mại với Mỹ. Washington hiện vẫn phụ thuộc vào nguồn cung đất hiếm từ Trung Quốc để sản xuất nhiều mặt hàng công nghệ cao, bao gồm cả xe điện. Ford Motor từng phải cắt giảm sản lượng tại một nhà máy sau khi Bắc Kinh siết chặt kiểm soát xuất khẩu. Các biện pháp này cũng khiến căng thẳng với EU gia tăng, do khu vực này cũng lệ thuộc lớn vào đất hiếm từ Trung Quốc.

Bộ An ninh Quốc gia Trung Quốc cho biết họ đã ngăn chặn thành công một âm mưu từ một quốc gia giấu tên nhằm tích trữ đất hiếm trái phép. Vụ việc liên quan đến một nhà thầu đã dán sai nhãn hàng hóa, tuyên bố rằng lô hàng “không có xuất xứ từ Trung Quốc” và cố tình cung cấp thông tin sai lệch về thành phần sản phẩm.

Bài đăng cũng mô tả nhiều thủ đoạn buôn lậu khác, như trộn bột đất hiếm vào nguyên liệu gạch men hoặc đựng trong chai nước được dán nhãn “phụ tùng máy móc” để xuất khẩu. Cơ quan này kêu gọi người dân tố giác các hoạt động khả nghi liên quan đến tài nguyên đất hiếm.

Tháng trước, Trung Quốc và Mỹ đã đạt được thỏa thuận tạm ngừng áp thuế lẫn nhau sau khi Bắc Kinh cam kết sẽ xử lý đơn xin cấp phép xuất khẩu, còn Mỹ đồng ý dỡ bỏ hạn chế đối với một số loại công nghệ, bao gồm chip AI tiên tiến. Những dấu hiệu hạ nhiệt gần đây đã mở ra khả năng đạt được thỏa thuận rộng hơn, cũng như cuộc gặp giữa tổng thống Donald Trump và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong năm nay.